Ks. Twardowski – po rosyjsku

KULTURA

ROSJA

Ks. Jan Twardowski

Właśnie dzisiaj, w Dzień Dziecka -  mija 104 rocznica urodzin poety w katolickiej sutannie - ks. Jana Twardowskiego (1915-2006), którego wiersze bardzo lubię. Pisał pięknym językiem, prostym, zrozumiałym dla wszystkich, jednocześnie z humorem i z czystą, głęboką refleksją filozoficzną, bliską mojemu sercu.
Przypomniała mi o tej rocznicy niezawodna Nikolina Šmukler-Matasov, właścicielka znanej i cenionej krakowskiej firmy zajmującej się tłumaczeniami i nauką języka rosyjskiego.

Ks. Jan Twardowski podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej, uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. W 1947 r. ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim. W tym samym czasie ukończył także seminarium duchowne. Od 1948 r. był wikariuszem w Żbikowie koło Pruszkowa pod Warszawą, a od 1952 r. pierwszym wikariuszem, a następnie przez wiele lat rektorem świątyni klasztoru sióstr wizytek w Warszawie. Do końca życia mieszkał w klasztorze pod opieką zakonnic.

Na portalu internetowym rosyjskich katolików  (http://рускатолик.рф/) znalazłam krótką informację, o młodzieży, która przetłumaczyła wiersze ks. Twardowskiego („Молодежь переводит стихи Яна Твардовского”). Prezentowane wiersze na portalu są efektem 7. petersburskiego konkursu dla młodych tłumaczy: „Sensum de sensu-2007”.  Rosja obchodziła w 2007 r. - Rok Języka Rosyjskiego.
Niech ich trud zobrazuje jeden z moich ulubionych wierszy ks. Twardowskiego - „Spieszmy kochać ludzi...” w tłumaczeniu Anastazji Sokiran.

Спешим

Спешим любить людей, так быстро уходят
останется после них обувь и телефон глухой
Только неважное плетется как корова,
наиважнейшее врывается так быстро и внезапно
Потом тишина обычная и совершенно нестерпимая
как чистота, рождающаяся просто от печали
Когда думаешь о ком-то, оставшись без него
Не верь, что время еще есть, уверенность ведь ненадежна,
лишает нас ранимости, как и любое счастье,
является одновременно и как пафос и как юмор
словно две страсти что слабее чем одна
Так быстро прочь уходят, точно молкнет дрозд в июле
точно неловкий звук или сухой поклон
Чтобы взаправду видеть закрывают очи
хотя ведь больший риск родиться, а не умереть
Мы любим все так мало и всегда так поздно
И не пиши об этом слишком часто, только раз и навсегда
И будешь как дельфин податливый и сильный
Спешим любить людей, так быстро уходят
И даже те, кто не уходят, не всегда возвращаются
И никогда не знаешь, говоря о любви,
То ли первая это последняя то ли последняя это первая

(пер. Анастасии Сокиран)

Znak rozpoznawczy rosyjskich tłumaczy

Konkurs translatorski dla młodych przetrwał próbę czasu.
Petersburski oddział Związku Tłumaczy Rosji (Союз переводчиков России Санкт-Петербургское отделение) ogłosił pod koniec ub. roku kolejne otwarcie, już  19. Petersburskiego konkursu dla młodych tłumaczy „Sensum de Sensu”. Celem konkursu jest zwrócenie uwagi studentów wyższych uczelni i młodych specjalistów na praktyczne zagadnienia związane z tłumaczeniem, a także zachęcanie i wspieranie młodych ludzi, w Rosji i zagranicą, którzy wybierają tłumaczenie, jako obszar swojej działalności zawodowej i w dniu ogłoszenia wyników konkursu mają mniej niż 30 lat. Konkurs trwał od 20 grudnia ub. roku do 19 kwietnia tego roku.

Młodzi tłumacze, biorący udział w sekcji słowiańskiej (polskiej) konkursu w tym roku, (oprócz tego była sekcja angielska, niemiecka i hiszpańska), musieli się zmierzyć z poezją Adama Mickiewicza, zawartą w jego myślach i aforyzmach.
Z zaprezentowanych poniżej utworów, młodzi tłumacze musieli przetłumaczyć, co najmniej pięć z nich, a wybór mieli nadzwyczaj trudny:
,

NAUKA BEZBOŻNYCH 
Kiedy nad naukami bezbożnik pracuje, 
Strzeż się go: jest to zbójca, który broń kupuje. 
PRAKTYKA 
„A co będą potrzebne - pytało pacholę 
-Trójkąty, czworoboki, koła, parabole?"" 
„Że potrzebne -rzekł mędrzec - musisz teraz wierzyć; 
Na co potrzebne, zgadniesz, gdy zaczniesz świat mierzyć." 
SŁOWO I CZYN 
W słowach tylko chęć widzim, w działaniu potęgę; 
Trudniej dzień dobrze przeżyć niż napisać księgę. 
JEDNA WOLA

Jednej woli jednemu trzeba przedsięwzięciu:

Lepszy jeden wódz głupi niż mądrych dziesięciu.

RUCH GŁUPI

Głupiec, jak muł we młynie, związane ma oczy

I ciągle ruszając się, ciągle w miejscu kroczy.

RUCH MĄDRY

Mędrcy prawdziwie wielcy, jak niebieskie ciała,

Zdają się stać, gdy każde z nich leci i działa.

FAŁSZYWA MONETA

Kłamca jest zły moneciarz; pozwól mu fałsz mnożyć,

To on sam jeden zdoła cały kraj zubożyć.

UWAGA CHROMEGO

Kiedy pierwszy raz wnidę w jakie zgromadzenie,

By poznać ludzi, zważam pierwsze ich spojrzenie:

Rozsądni naprzód spojrzą na mą nogę prawą,

Głupi naprzód na lewą, którą mam kulawą.

 * * *

Jeśli dzieło wymaga namyślań się długich,

Jeśli go nie dokonasz bez pomocy drugich,

Jeżeli wielu głupców już je rozpoczęło,

Chcesz mieć czyste sumienie, porzuć takie dzieło.
,

My Polacy – pozwalamy młodzieży dewastować pomniki żołnierzy radzieckich, sprawiając wielu rosyjskim rodzinom bój i poczucie krzywdy z powodu profanacji pamięci ich bliskich, których setki tysięcy leży w bezimiennych grobach na polskiej ziemi. Nie umiemy wykryć i ukarać młodzieżowych wandali, dewastujących radzieckie cmentarze, ani uporać się ogromną falą pogardy i nienawiści serwowanej przez młodych w Internecie pod adresem Rosjan i Rosji. Uczymy antyrosyjskości dzieci od szkół podstawowych.
W Rosji natomiast - młodzi ludzie uczą się trudnej sztuki przekładania polskiej prozy i poezji, tej najwartościowszej - najnowszej i wiekowej - na język rosyjski.

I kto tu jest mądry?...