78 lat temu Hitler napadł na ZSRR

HISTORIA

II WOJNA ŚWIATOWA

22 czerwca 1941r. wojska hitlerowskie wraz z koalicjantami z tzw. Osi - zaatakowały Związek Radziecki.

2,68 mln żołnierzy Armii Czerwonej stanęło przeciwko  dwukrotnie większej sile uzbrojonych i doskonale wyposażonych najeźdźców.

Tak rozpoczęły się działania militarne II wojny światowej, określane jako front wschodni, obejmujący całokształt działań wojskowych podczas II wojny światowej w Europie Północnej, Wschodniej, Środkowej i Południowej pomiędzy III Rzeszą Niemiecką a Związkiem Radzieckim oraz ich poszczególnymi sojusznikami, który miał miejsce między 22 czerwca 1941 a 9 maja 1945 r.

W historiografii radzieckiej i rosyjskiej - front wschodni jest znany, jako Wielka Wojna Ojczyźniana (Великая Отечественная Война), a w niemieckiej historiografii, jako front wschodni (Ostfront), wschodnia kampania (der Ostfeldzug) lub rosyjska kampania (der Rußlandfeldzug). W innych publikacjach występuje pod nazwą wojna radziecko-niemiecka.

Wojna na froncie wschodnim miała głębokie tło i wynikała z aspiracji Hitlera i nazistowskiego kierownictwa do zdobycia, tzw. Lebensraum – „przestrzeni życiowej” na Wschodzie oraz ich skrajnie rasistowskich i antysemickich poglądów o „wyższości” ich rasy nad Słowianami i Żydami, ich nienawiści wobec komunizmu oraz wiary w domniemane powiązanie Żydów z komunizmem. Ludność Europy Wschodniej miała zostać zgładzona, deportowana lub zniewolona, a tereny Europy Wschodniej skolonizowane przez Niemców. Była to wg nazistów - wojna eksterminacyjna pomiędzy dwoma rasami i ideologiami, w której „rasa niższa” miała zostać zniszczona wszelkimi możliwymi sposobami.

W Polsce eliminuje się ze świadomości społecznej przerażającą prawdę o szykowanej przez hitlerowców zagładzie narodów słowiańskich, tym samym Polaków, umniejszając przy tym, znaczenie zwycięstwa Armii Czerwonej i ZSRR nad III Rzeszą Niemiecką, bądź całkowicie je negując.

Planowanie inwazji rozpoczęło się w drugiej połowie 1940 roku, zakończone mniej więcej na wiosnę 1941 roku. Podczas planowania przygotowano i wydano szereg zbrodniczych planów i rozkazów, według których Niemcy mieli zagłodzić dużą część populacji radzieckiej oraz stosować terror i represje wobec ludności cywilnej, Żydów, oficerów i żołnierzy Armii Czerwonej.

Walki na froncie wschodnim rozpoczęły się wraz z inwazją państw Osi na ZSRR - 22 czerwca 1941 r. pod kryptonimem „Barbarossa”. Inwazja na ZSRR w 1941 r. zakończyła się zdobyciem przez Niemców olbrzymich terytoriów ZSRR i zadaniem ogromnych strat Armii Czerwonej, ale Niemcom nie udało się pokonać Związku Radzieckiego w szybkiej kampanii Blitzkriegu.

W grudniu 1941 r. armia niemiecka poniosła klęskę pod Moskwą, po której Armia Czerwona przeszła do generalnej kontrofensywy najpierw pod Moskwą, a potem wzdłuż całego frontu wschodniego.

Po ustaniu radzieckiej kontrofensywy wiosną 1942 r. Niemcy rozpoczęli 28 czerwca tego samego roku operację „Blau” – letnią ofensywę na Kaukaz i Stalingrad. Jej finałem była potężna klęska Niemców pod Stalingradem w lutym 1943 r., która była punktem zwrotnym w działaniach na froncie wschodnim i w wojnie w Europie.

Po zwycięstwie w bitwie stalingradzkiej Armia Czerwona przeszła do kontrofensywy na południowym odcinku frontu wschodniego, ale znowu została powstrzymana przez Niemców do wiosny 1943 r.

5 lipca tego samego roku w rejonie miasta Kursk rozpoczęła się ogromna bitwa wojsk pancernych obu stron, zainicjowana przez kolejną wielką ofensywę letnią Niemców o kryptonimie „Cytadela”. Bitwa na łuku kurskim zakończyła się decydującym i strategicznym sukcesem ZSRR, w wyniku, którego Armia Czerwona przejęła inicjatywę strategiczną na froncie wschodnim i utrzymała ją do końca wielkiej wojny ojczyźnianej.

Po bitwie tej Armia Czerwona rozpoczęła generalną kontrofensywę, która do końca 1943 r. wyzwoliła Smoleńsk, wschodnią Ukrainę i Kijów.

Rok 1944 przyniósł olbrzymi i spektakularny sukces Armii Czerwonej, która do końca tego roku w ofensywie za ofensywą odblokowała Leningrad, wyzwoliła zachodnią Ukrainę, Białoruś, państwa nadbałtyckie, wschodnią Polskę, Rumunię, Bułgarię, wschodnią Jugosławię, wschodnie Węgry i rejony polarne na zachód od Murmańska oraz weszła na terytorium Czechosłowacji i Niemiec w Prusach Wschodnich.

W 1945 r. Armia Czerwona kontynuowała swój zwycięski marsz na zachód zdobywając Prusy Wschodnie, wyzwalając zachodnią Polskę, Czechosłowację, zachodnie Węgry, wschodnią Austrię i ostatecznie w 8/9 maju 1945 r. zdobyła Berlin kończąc wojnę na froncie wschodnim i w Europie.

Wojna na froncie wschodnim należy do największych konfrontacji militarnych w historii. Doszło w niej do największych i najważniejszych bitew II wojny światowej – pod Moskwą, pod Stalingradem i pod Kurskiem.

Na zapleczu frontu wschodniego, po stronie hitlerowskiej znajdowało się wiele obozów koncentracyjnych i zagłady oraz żydowskich gett. Hitlerowcy przeprowadzili olbrzymią liczbę masowych egzekucji i deportacji ludności żydowskiej i radzieckiej oraz marszów śmierci więźniów obozów koncentracyjnych. Walki na tym froncie charakteryzowały się niespotykanym okrucieństwem, całkowitą destrukcją, masowymi deportacjami i olbrzymią śmiertelnością z powodu walk, głodu, wykrwawienia, chorób i masakr.

Na froncie wschodnim Niemcy ponieśli swoje największe straty podczas wojny, jednocześnie śmierć poniosło prawie 30 milionów obywateli radzieckich - cywilów i żołnierzy. 
Na granicach obecnej polskiej ziemi spoczywa ok. 600 tys. czerwonoarmistów i prawie drugie tyle jeńców radzieckich, którzy zginęli z rąk faszystów, lub z głodu i chorób w hitlerowskich obozach jenieckich, zlokalizowanych na obecnie polskich ziemiach.

Walki prowadzone przez Armię Czerwoną na froncie wschodnim i zwycięstwa odniesione tam przez nią miały decydujące znaczenie dla zwycięstwa aliantów w Europie podczas II wojny światowej i były one najważniejszą przyczyną klęski Niemiec podczas wojny.