30 lipca 2018

Rosyjskie, nadbałtyckie klastry stoczniowe


KORESPONDENCJA WŁASNA
St. Petersburg- Szczecin (maj/lipiec 2018) 
Artykuł w niewielkim skrócie opublikowano
"Namiary na morze i handel"
nr 14-15, lipiec 2018 (str.17)

Sankt Petersburg, Newa, widok na stocznię
Przemysł stoczniowy w północno-zachodniej, nadbałtyckiej części Rosji, jest zorganizowany w dwóch klastrach branżowych – leningradzkim, obejmującym przedsiębiorstwa budowy okrętów i około stoczniowe Obwodu Leningradzkiego i petersburskim, związanym z przemysłem stoczniowym w samym Petersburgu.

Cały rosyjski przemysł stoczniowy stanowi nieco ponad 1% globalnego sektora.


LENINGRADZKI KLASTER STOCZNIOWY

Obwód Leningradzki, z wyłączeniem Petersburga, charakteryzuje się wysokim stopniem uprzemysłowienia, w tym: koncentracją przedsiębiorstw szeroko rozumianej gospodarki morskiej, od portów i stocznie, po szereg małych i średnich form sektora prywatnego. W sumie ponad 600 dużych i średnich przedsiębiorstw, w tym należące do wiodących firm Rosji oraz ponad 2 tys. małych przedsiębiorstw, działających także w sferze przemysłowej. Działają tu też, lub są w stanie organizacji, trzy parki przemysłowe państwowe i dziewięć prywatnych.

Priorytetowe sektory gospodarki Obwodu Leningradzkiego są zorganizowane w klastrach branżowych. Obecnie jest ich sześć, poza klasterem przemysłu stoczniowego, działają: klaster części motoryzacyjnych i samochodowych, klaster technologii medycznych, farmaceutycznych i radiacyjnych, klaster materiałów budowlanych, klaster przemysłu spożywczego oraz klaster chemiczny ropy i gazu.

Przedsiębiorstwa branży stoczniowej Obwodu Leningradzkiego, zgrupowane w klasterze stoczniowym, mają ogromny potencjał wzrostu dzięki aktywizacji wykorzystania szelfu arktycznego i Północnej Drogi Morskiej. Ich udział w regionalnym produkcie brutto wynosi 2,5%.

Do klastra stoczniowego należą: Stocznia w Wyborgu specjalizująca się przede wszystkim w budowie platform wiertniczych, małych i średnich jednostek tonażowych dla przybrzeżnych pól offshore, a także statków specjalnego przeznaczenia, rybackich, tankowców, holowników, kontenerowców, drobnicowców, masowców, dźwigów pływających o udźwigu do 2000 ton, barek, statków amfibii; Newska Stocznia Budowlana i Remontowa, zajmująca się budową statków pasażerskich i usługowo-turystycznych, bunkierek, pchaczy o mocy 600 KM, holowników holujących o mocy 800 KM, holowników pchaczy o mocy 1500 KM, kontenerowców o nośności 3200 ton, statków motorowych o ładowności 2700 ton do przewozu ładunków masowych, ich remontami oraz inną jeszcze produkcją; Stocznia Swirska, której specjalnością jest produkcja tzw. poduszkowców, pontonów, w tym pontonów żelbetonowych i innych konstrukcji pływających na pontonach; Leningradzka Stocznia „Piełła”, zajmująca wiodącą pozycję w rosyjskim przemyśle holowniczym, produkuje holowniki nowej generacji, które z powodzeniem są eksploatowane we wszystkich większych rosyjskich portach; Zakład „KRIZO”, specjalizujący się w produkcji zaawansowanych technologicznie urządzeń radiowo-elektronicznego wyposażenia statków i statków, w tym, m.in.: automatyczne systemy przeciwpożarowe i alarmowe, urządzenia do zarządzania urządzeniami łączności radiowej, regulatory częstotliwości i mocy impulsów dla turbin dieslowych i turbin gazowo-parowych, sprzęt do rozmagnesowania statków i ochrony śmigieł i kadłubów statków przed korozją, systemy kompensacji pola elektromagnetycznego, źródła energii statku; Zakład „Ładoga”, jedno z wiodących przedsiębiorstw w Rosji produkujących sprzęt hydroakustyczny dla marynarki wojennej. Przedsiębiorstwo produkuje również produkty cywilne: urządzenia systemy medyczne, akustyczne; audiometry, komparatory, oparte na mikroprocesorze i inne cywilne produkty przemysłowe, niezwiązane z produkcją stoczniową, oraz Zakład „Buriewiestnik”, którego główną działalnością jest produkcja armatury okrętowej przeznaczonej do użytku, jako elementy rozłączające i regulujące, służących do zasilania urządzeń dla statków wszelkich typów, klas i przeznaczenia.

Obecnie trwają rozmowy i prace przygotowawcze do poszerzenie leningradzkiego klastra o mniejsze firmy produkcyjne. Ostatnie badania administracji obwodu wykazały kilkanaście firm, zainteresowanych przystąpieniem do klastra stoczniowego.

"Region Leningradu ma ogromny potencjał do tworzenia na swoim terytorium rozwiniętych stowarzyszeń produkcyjnych. Ponadto przez lata istniała konkretna gospodarka klastrowa. Wiele przedsiębiorstw nie jest wytwórcami produktów końcowych, ale produkuje komponenty lub komponenty dla swoich partnerów. Po zarejestrowaniu tych stowarzyszeń w klastrach uzyskujemy potężny efekt ekonomiczny, a same klastry mogą ubiegać się o wsparcie państwa "- podkreśla wicepremier ds. gospodarki i inwestycji Obwodu Leningradzkiego - Dmitrij Jałow, dodając, że indeks wzrostu przemysłowego w klastrach jest znacznie wyższy niż średnia dla regionu i wynosi 120-130% rocznie.

Konstantin Szumilin, b. pracownik stoczni w Wyborgu, a obecnie prezes zarządu Grupy TRITMENT ze Szlisselburga nad Ładogą, prywatnej firmy z 25-letnim stażem, związanej z produkcją armatury okrętowej, wyposażeniem statków i okrętów, jak ich remontami - przypomina, że „w tym roku rząd zwrócił uwagę na rozwój floty handlowej. Opracowano programy budowy statków rybackich i statków pasażerskich”, a to daje gwarancję dalszego rozwoju branży stoczniowej i około stoczniowej. Jej skonsolidowanie w klastrach daje jej jeszcze większe szanse.

Dostawy dla floty handlową stanowią 10-15% naszego całkowitego salda sprzedaży. Dlatego skupiamy się głównie na przemyśle obronnym”, wyjaśnia prezes Szumilin. Nie mniej jednak Grupa TRITMENT nie zamierza rezygnować z dostaw swoich produktów i usług dla cywilnego sektora przemysłu stoczniowego. „TRITMENT po raz kolejny odświeżył swoją certyfikację w rejestrze morskim i uzyskał certyfikat River Register. Dostarczamy nasze produkty do stoczni krajowych i utrzymujemy z nimi kontakty. Nasza firma przyczynia się do rozwoju małej branży stoczniowej”, wyjaśnia prezes Grupy TRITMENT. Firma zatrudnia ok. 160 pracowników, w tym 60 w bezpośredniej produkcji. Posiada własny wydział konstrukcyjny, ukończyła też I fazę budowy nowej odlewni.

PETERSBURSKI  KLASTER BUDOWY STATKÓW

Petersburg.  Port i stocznia Admiralska
Przemysł stoczniowy w samym Petersburgu jest jednym z wiodących sektorów przemysłowych w gospodarce miasta. W Petersburgu działają 43 przedsiębiorstwa i organizacje przemysłu stoczniowego, zatrudniające ponad 50 tys. specjalistów. Produkty przemysłu stoczniowego stanowią ponad 50% wszystkich produktów kompleksu przemysłu obronnego, który został wyprodukowany w Petersburgu.

Znaczna część badań naukowych biur projektowych i inżynieryjnych z branży oraz ich zdolności produkcyjnych, koncentruje się w tym mieście. Tu powstają projekty statków nawodnych wszystkich typów (od tankowców i lodołamaczy, po krążowniki rakietowe), technologie jednostek podwodnych (łodzi podwodnych) i specjalistycznego sprzętu morskiego.

Podstawą klastra są przedsiębiorstwa i firmy wchodzące w skład Zjednoczonej Korporacji Stoczniowej. Są to wiodące rosyjskie biura projektowe: „TsKB MT", „Rubin”, „Malachit", „Almaz", „Północne Biuro Konstrukcyjne", „Newskie Biuro Konstrukcyjne”, „Iceberg". W ramach ich projektów budowane są atomowe i dieslowskie łodzie podwodne różnych klas, statki i okręty, które stanowią obecnie podstawę morskich strategicznych sił jądrowych i sił ogólnego przeznaczenia rosyjskiej marynarki wojennej i zagranicznych sił morskich.
Petersburg, Stocznia Admiralicji SA
Wśród wiodących przedsiębiorstw produkcyjnych uwagę zwraca przede wszystkim Stocznia Admiralicji SA, która wraz z realizacją zamówień na potrzeby Wojenno-Morskiej Floty Rosji i zagranicznych kontrahentów, buduje też różne statki cywilne, w tym tankowce dla największych firm transportowych w Rosji. Zmodernizowane zaplecze produkcyjne przedsiębiorstwa pozwala budować statki spełniające najwyższe współczesne wymagania.
 Stocznia "Północna " jest liderem w budowie okrętów średniego zasięgu (niszczyciele, korwety) dla marynarki wojennej.  Średnio-Newski Zakład Stoczniowy jest jedynym właścicielem w Rosji i na świecie unikalnej technologii do budowy monolitycznych kadłubów statków i całych statków z włókna szklanego (jednostek o długości do 80 m). Opanował produkcję trałowców oraz jednostek  pomocniczych. Stocznia Bałtycka specjalizuje się w budowie lodołamaczy do różnych celów oraz promów cargo i pasażerskich dla klientów rosyjskich i zagranicznych.

Ze względu na swoje wyjątkowe produkty Stocznia „Almaz”, produkująca statki desantowe i poduszkowe, a także szybkie łodzie i jachty, cieszy się szeroką popularnością w kraju i za granicą.
Wiele petersburskich przedsiębiorstw, dostarczających oddzielne jednostki i całe systemy kontroli uzbrojenia morskiego, systemy automatyki, armaturę okrętową, produkty elektryczne, jest współwykonawcami wszystkich głównych zamówień stoczniowych. Do ich grona należą m. In.: koncern „Aurora”, fabryka „Proletariacka”, koncern „Elektropribor”, koncern „Granit-Elektron” i inne.

Sukcesy produkcyjne petersburskich przedsiębiorstw stoczniowych są w dużym stopniu determinowane przez ich ścisłą współpracę z biurami projektowymi i placówkami naukowo-badawczymi w Petersburgu. Jako twórcy głównych rodzajów sprzętu marynarki wojennej, poszukiwanych przez kontrahentów krajowych i zagranicznych, przedsiębiorstwa te jednocześnie tworzą projekty cywilne, m.in. specjalistycznych jednostek dla poszukiwania i eksploatacji zasobów naturalnych, elektrowni różnego typu, itp.

PERSPEKTYWY
Petersburg, Newa, port i stocznie

Rosyjska „Strategia rozwoju przemysłu stoczniowego na okres do 2035 r.” prognozuje zapotrzebowanie na 38 morskich statków pasażerskich do 2030-2035 r.(statki pasażerskie i towarowo-pasażerskie). W tym, będące obecnie w budowie (do 2022r.) - 16 jednostek o nośności 13 tys. t., nowe statki - 22 jednostki o nośności 13 tys. t., oraz statki towarowo-osobowe - 4 jednostki o całkowitej nośności 46 tys. ton.

Wg Ministerstwa Przemysłu i Handlu Federacji Rosyjskiej, które opracowało strategię dla stoczni, rosyjska morska flota pasażerska posiada obecnie (dane z 1.01.2018) - 68 statków pasażerskich (w tym promy towarowe i pasażerskie). Do 2020 r. oczekuje się budowy 16 nowych statków pasażerskich i towarowo-pasażerskich. Prognozowany wzrost ruchu pasażerskiego wraz ze wzrostem popytu na rejsy wycieczkowe od turystów krajowych i zagranicznych, wymaga nowych statków do obsługi tras turystycznych.

Priorytetowym zadaniem dla rosyjskiego przemysłu stoczniowego, określonych w „Strategii” jest aktualizacja floty lodołamaczy. W latach 2015-2016 ukończono budowę trzech lodołamaczy o mocy 16 MW, w budowie jest kolejnych 8, o mocy od 6,8 ​​do 60 MW. Flota lodołamaczy Rosji zapewnia nieprzerwane funkcjonowanie Północnej Drogi Morskiej, wydobywanie i eksport węglowodorów z mórz arktycznych, całoroczną nawigację na dalekiej Północy, na Morzu Białym i Bałtyckim. 
Rosja, jako jedyna na świecie ma atomowe lodołamacze w swojej flocie. Oprócz sześciu lodołamaczy atomowych, z których, cztery są aktywne, Rosja ma ponad to 30 lodołamaczy o napędzie typu diesel-electric. 
Zdjęcia własne,
 11-14 maj 2018r, 
St.Petersburg
Petersburg, Nabrzeże Lejtnanta Szmidt nad Newą, Wyspa Wasilewska

29 lipca 2018

U źródeł prawosławia, cz.1.: Ruś pogańska


"Chrzest dał naszym przodkom większą wolność - wolność wyboru między dobrem a złem,
a zwycięstwo prawosławia dało Rosji tysiącletnią historię". 
Lew Gumiliow.
rosyjski myśliciel i filozof
.
Na Ukrainie i w Rosji obchodzona jest 1030 rocznica chrztu Rusi, m.in. z udziałem, metropolity Warszawskiego i całej Polski - bp. Sawą. W polskich mediach - cisza na ten temat.   
Na Ukrainie uroczystości rozpoczęły się wielką procesją przez Kijów w piątek, 27 lipca, w Rosji 28 lipca - uroczystościami na Kremlu i pod pomnikiem kniazia (księcia) św. Władimira oraz na Krymie, gdzie książę został ochrzczony.

Patriuarcha Fieodor II i patriarcha Kiryłł podczas moskiewskich uroczystości

W moskiewskich obchodach wzięli m.in. udział patriarcha Moskiewski i Wszech Rusi – Kiryłł (Cyryl), patriarcha Aleksandryjski i całej Afryki – Fieodor II (Teodor), oraz prezydent Federacji Rosyjskiej – Władimir Putin.

W uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele lokalnych kościołów prawosławnych z: Aleksandrii, Antiochii, Jerozolimy, Gruzji, Serbii, Bułgarii, Cypru, Albanii, Polski, a także Cerkwi Prawosławnej Republiki Czeskiej i Słowacji.

KORZENIE ROSJI

Ponad tysiąc lat temu, na obszarach dzisiejszej Europy Wschodniej kształtował się proces rozwoju autochtonicznych plemion wschodniosłowiańskich. Było ich sporo i nie wszystkie weszły od razu w skład nowego tworu państwowego, jakim było, nazwijmy to umownie za historykami - państwo staroruskie, określane powszechnie od wielu stuleci, jako - Ruś Kijowska, będąca kolebką dzisiejszego państwa rosyjskiego, oraz wyłonionego z niego w procesach politycznych, zachodzących po I i II wojnie światowej oraz tzw. „pierestrojce” – Ukrainy.

Ruś Kijowska pojawia się na widowni dziejowej w drugiej połowie IX w., ale zapisy o plemionach ją tworzących pochodzą ze wcześniejszych okresów.

Tworzące się stricte państwo już na początku swoich dziejów cechowało się pewnego rodzaju jednością, przede wszystkim etniczną, językową i wierzeniową. Plemiona wschodniosłowiańskie (ruskie) dzieliła znaczna odległość od największych i najlepiej rozwiniętych ośrodków cywilizacji europejskich z pierwszych wieków naszej ery, niewiele jest zapisków z tamtych czasów.

CO MAJĄ POLANIE DO RUSI

Państwo staroruskie w oparciu o plemiona wschodniosłowiańskie (ruskie) powstawało w średnim biegu Dniepru po obu jego stronachDo nich należeli też …Polanie, którzy osiedlali się po obu stronach rzeki, częściej na zachodnim brzegu.  Nazwa jest zbieżna z naszymi Polanami i związana jest z polem, zajęciami rolniczymi plemienia. Ale to nie ci sami Polanie. Naddnieprzańscy Polanie i ich ziemia, uprawiana od bardzo dawnych czasów stają się głównym ośrodkiem kształtowania się państwowości ruskiej. Z nazw plemiennych szybko znika nazwa Polan ustępując miejsca Rusi.

RUŚ POGAŃSKA

W połowie IX wieku pogańska Ruś miała, co najmniej dwa ośrodki polityczne – zbrojne, wokół Nowogrodu i wokół Kijowa. Mieszkające w okolicach plemiona, mimo wspólnych cech rozwojowych, często były nastawione wrogo wobec siebie i toczyły wojny, wymuszały zależności, płaciły daniny swoim silniejszym sąsiadom. Trwała też ekspansja ludów skandynawskich, jak Waregowie z dzisiejszej Szwecji czy Dunowie z Jutlandii.

RURYKOWICZE

Zgodnie z przekazem „Pieśni dorocznej”, odnoszącym się do 862r. możni z Nowogrodu, Słowianie ilmeńscy, by zakończyć wewnętrzne walki o władzę zwrócili się do wareskiego księcia w Szwecji – Ruryka, z propozycją objęcia władzy. Książę Ruryk przyjął propozycję.

Tak powstała tzw. teoria normańska, uważająca, że podstawa powstania państwa staroruskiego były czynniki zewnętrzne, jako następstwo najazdu skandynawskich wojowników, a nie procesów wśród plemion samych Słowian. Późniejsze badania historyków obaliły genezę latopisu o wezwaniu Ruryka ze Szwecji na tron książęcy do Nowogrodu.

Prapoczątki Rusi Kijowskiej toną w mrokach dziejów, zapisanych w latopisach ruskich z czasów chrystianizacji (cyrylica znana była przed przyjęciem chrześcijaństwa), w tzw. „Powieści dorocznej”, powstałej w kijowskiej Lawrze Pieczerskiej. Stanowią do dzisiaj przedmioty badań rosyjskich, ukraińskich i zagranicznych historyków oraz zagorzałych sporów naukowych. 

KSIĄŻĘ RURYK (862-879), SKANDYNAW W NOWOGRODZIE

Wareski książę Ruryk wprawdzie w 862r najechał Nowogród, ale nie trzeba było go wzywać ze Szwecji, bo miał już swoje siedziby nad jeziorem Ładoga. I to od niego bierze się początek władców Rusi Kijowskiej – książąt Rurykowiczów.

Wg latopisów, Ruryk zmarł w 979r. pozostawiając władzę w Nowogrodzie, małoletniemu synowi Igorowi, który książęcy tron odziedziczył dopiero w 912 r.

KSIĄŻĘ OLEG (879-912), ZDOBYWCA KIJOWA

W imieniu Igora rządził ponad 30 lat jego krewny - książę Oleg, przedsiębiorczy, wojowniczy i ambitny. Postanowił podbić ziemie wzdłuż Dniepru, drogą wiodąca do Bizancjum.  Miał liczną i bitną drużynę, bynajmniej nie słowiańskich wojów, ale złożoną ze Skandynawów – Weregów oraz przedstawicieli niektórych plemion słowiańskich i fińskich, i tymi międzynarodowymi, a właściwie międzyplemiennymi siłami zdobył Smoleńsk, Kijów i inne grody. Rządzących Kijowem książąt: Askolda i Dira, zwabiono w pułapkę i zabito.  Książę nowogrodzki stał się panem całego górnego i środkowego dorzecza Dniepru.  O jego podbojach pisał nawet Puszkin, w wierszu „Pieśń o wieszczym Olegu”.

Na tym, książę Oleg nie zakończył podbojów.  Ale od zdobycia przez księcia Olega w 882r. Kijowa, rozpoczyna się właściwie egzystencja państwa staroruskiego – Rusi Kijowskiej.

W 907 wg „Powieści dorocznej”, a w 911r. wg historyków - książę Oleg wybrał się na Konstantynopol, na podbój Bizancjum, wieńcząc go sukcesem. Cesarz Leon VI zgodził się zapłacić okup i podpisano pierwszy w dziejach Rusi Kijowskiej traktat handlowy. 

KSIĄŻĘ IGOR (912-945), ZABITY ZA PODATKI

Następca Olega – Igor, domniemany syn Ruryka, objął w posiadanie już silne księstwo. Za jego panowania do Rusi Kijowskiej przyłączono kolejne terytoria. Urządzał wyprawy także na Konstantynopol, ale bez powodzenia. System władzy utrzymywano w księstwie za pomocą terroru – wypraw wojennych i ściąganie danin od uzależnionych plemion. Wysokości danin nikt nie określał, to i nadużyć było sporo. W 945r. ściągnięta ponad miarę danina z wschodniosłowiańskiego plemienia Drewlan - nie zadowoliła księcia, który, zawrócił, by domagać się dalszych świadczeń. W wyniku awantury i tumultu, jaki wtedy powstał książę Igor został zabity. Drewlanie, chcąc zadośćuczynić tej śmierci, wysłali poselstwo do Kijowa, do Olgi, wdowy po księciu – z propozycją małżeństwa z księciem Drewlan. Posłów w Kijowie zabito, podobnie jak kolejne ich poselstwo, natomiast Olga na czele zbrojnych w 946r. wyruszyła przeciwko Drewlanom. Palono wioski i grody, spalono główny gród plemienia – Iskorosteń, ziemie niszczono, śmierć poniosło tysiące ludzi, łącznie z konkurentem do jej ręki. Księżna Olga wyciągnęła też wnioski z tej historii – uregulowała rozmiar danin i system ich ściągania.

ŚWIATOSŁAW (945-972): SYN WOJUJE, MATKA RZĄDZI

Światosław, syn Olgi i Igora, a ojciec św. Władimira, który ochrzcił Ruś, nie wiadomo, kiedy się urodził, ale rządy jego przypadają na lata 945- 972, osobiste od 957, a faktyczne po śmierci matki – od 969r. Światosław przebywał ciągle na wyprawach wojennych i podbojach a rządziła jego matka, zajmując się sprawami tak wewnętrznymi księstwa, jak i jego polityką zagraniczną.

Ok. 955r. wyprawiła się do Konstantynopola, przed podróżą przyjmując chrześcijaństwo, otrzymała imię Helena, a w XIII w. została zaliczona w poczet świętych cerkwi prawosławnej.  Nawiązała też stosunki z Zachodem, wysyłając poselstwo do cesarza Ottona I.

Tymczasem Światosław zdobywał kolejne ziemie. Wiatyczne nad Oką musieli uznać władzę Światosława, podobny los spotkał Chazarów, książę kijowski zajął im Semender nad Morzem kaspijskim, podbił i zmusił do uległości plemiona środkowego i zachodniego Kaukazu, jego wojska weszły do Bułgarii Kamskiej, w skład Rusi Kijowskiej weszły ziemie na wschodnim wybrzeżu Morza Azowskiego i Czarnego, (rejony dolnego Kubania, łącznie z Półwyspem Tamańskim). Zajęto też część ziem Bułgarów naddunajskich. Z tej racji książę postanowił stolicę przenieść z Kijowa do Pieriejaslawca na południowym brzegu Dunaju, blisko delty rzeki, co wywołało niepokój na cesarskim dworze w Konstantynopolu. 

Potyczki z Bułgarami zaowocowały reakcją Bizancjum, które namówiło plemię Pieczyngów na wyprawę na Kijów, by powstrzymać zapędy księcia kijowskiego. W 968 r. Pieczyngowie oblegali Kijów i zgodnie z przewidywaniami Bizancjum, książę kijowski wrócił i przepędził wroga.

Po śmieci matki, książę Światosław nie utemperował się, znowu zabrał się za wojaczkę i ponownie ruszył na Bułgarię. Tym razem wyprawa przerodziła się w ostrą wojnę z Bizancjum. Po stronie Rusów stanęli Bułgarzy i Węgrzy, którzy dotarli pod Filippopol i Adrianopol zagrażając bezpośrednio Konstantynopolowi, co zmusiło samego cesarza Jana Tzimiscesa do ruszenia przeciwko Rusom. Wojska cesarskie wypierały wojska księcia kijowskiego, aż do bułgarskiej twierdzy Dorystolon (obecnie Silistra). Po wielomiesięcznym oblężeniu, w 971r zawarto trzeci z kolei traktat rusko-bizantyjski. Książę Światosław zobowiązał się do opuszczenia Bułgarii, nie podejmowania wypraw na Bałkany, ani też do należącego do Bizancjum – krymskiego grodu Chersonez, a w razie potrzeby użyczy cesarstwu bizantyńskiemu pomocy zbrojnej. Rusowie musieli też wypuścić wszystkich jeńców, których mieli sporo i z upodobaniem składali swoim bogom w ofierze. Po zawarciu układu z Bizancjum, książę ruszył z wojownikami powrotem na Ruś, zimę spędzono u ujścia Dniepru i na wiosnę 972 r. ruszono łodziami w górę rzeki. Przed porohami na rzece, wojowie z księciem musieli opuścić łodzie i przeciągnąć je po brzegu. Tam Pieczyngowie przygotowali w zasadzkę, zabili Światosława i większość jego towarzyszy.

Kniaź Władimir - "Litopis Radziwiłłowski" z XII w., zbioru RAN, Petersburg
Jeszcze przed powtórną wyprawą na Bułgarię, książę przekazał rządy w trzech głównych grodach Rusi Kijowskiej swoim małoletnim synom: Jaropełkowi (Kijów), Władimirowi (Nowogród) i Olegowi (ziemie Drewlan). 
Miniatura Władimir Wielki, "Carska Księga Tytułów" z 1672r., wyk. artyści Kremla Moskiewskiego
Kiedy chłopcy dorośli, w 977r. rozpoczęły się między nimi kłótnie, spory i zacięte walki o władzę i sukcesję nad całą Rusią Kijowską. Rozpoczął Jaropełek walkami przeciwko Olegowi, którego zabił. Potem ruszył na Nowogród. Władimir uciekł przez Bałtyk, gdzie znalazł zrozumienie i pomoc.

Historia się powtórzyła, książę nowogrodzki, przy pomocy skandynawskich Weregów, odzyskał władzę nad Rusią Kijowską. Jaropełek w trakcie próby negocjacji został zabity.

______________

U źródeł prawosławia, cz.2.: Kniaź Władimir i chrzest Rusi, link: https://sophico21.blogspot.com/2018/07/u-zrode-prawosawia-cz2-kniaz-wadimir-i.html
U źródeł prawosławia, cz.3.: Od Rusi do Rosji, link: https://sophico21.blogspot.com/2018/07/u-zrode-prawosawia-cz3-od-rusi-do-rosji.html