Dialog prawosławnych i luteran

EKUMENIA
EUROPA

Patriarcha Ekumeniczny Konstantynopola Bartłomiej i abp Uppsali Antje Jackelen

Patriarcha Ekumeniczny Konstantynopola Bartłomiej I [1] uczestniczył 1 października br. w uroczystej inauguracji Synodu Kościoła Szwecji (Svenska kyrkan)[2]. „Luteranie i prawosławni muszą kontynuować wspólne spotkania i rozmowy”, apelował dostojnik prawosławny w katedrze uppsalskiej. Patriarcha przyjął zaproszenie od arcybiskup Uppsali - Antje Jackelén [3],  która przewodniczy Synodowi[4].

Uroczystości w Uppsali rozpoczęły się  uroczystym nabożeństwem komunijnym, które poprowadził bp Thomas Petersson z diecezji Visby. Do katedry przybył również król Szwecji Karol Gustaw XVI, wszyscy biskupi Kościoła Szwecji, a także goście ekumeniczni.
Zebranych przywitała abp Jackelén. W swoim przemówieniu mówiła m. in. o wyzwaniach ekologicznych związanych ze zmianami klimatycznym i zwróciła uwagę na opublikowany przez szwedzki episkopat luterański list pasterski nt zachowania stworzenia. 
Abp Jackelén przypomniała również o obchodzonej w tym roku 20. rocznicy Wspólnej Deklaracji o Usprawiedliwieniu podpisanej w 1999 roku w Augsburgu przez światową Federację Luterańską i Kościół rzymskokatolicki, a w kolejnych latach przyjętej przez metodystów, anglikanów i reformowanych.
W okolicznościowym przemówieniu patriarcha Bartłomiej przypomniał o długiej historii dialogu luterańsko-prawosławnego. Podkreślił, że nawiązania kontaktów doszło jeszcze w czasach reformacji, gdy w 1573 r. ewangeliccy teolodzy z Tybingi przesłali patriarsze Jeremiaszowi II grecki tekst Wyznania Augsburskiego. Prawosławny hierarcha docenił, że tradycja luterańska nigdy nie odcięła się od starożytnych korzeni wiary chrześcijańskiej, a w ostatnich dekadach skierowała się ku eucharystycznej eklezjologii. 
Patriarcha Bartłomiej zauważył, że teologia Marcina Lutra, szczególnie jej aspekt odnoszący się do wolności chrześcijańskiej, jest przedmiotem badań wśród teologów prawosławnych. „Obserwowaliśmy obchody 500-lecia reformacji. Jako prawosławni byliśmy obecni, a podczas przyznania nam doktoratu honoris causa Uniwersytetu w Tybindze w 2017 roku podkreśliliśmy, że otwartość nie oznacza sterylnego zamknięcia się w sobie”,  mówił patriarcha Bartłomiej.
Dostojnik prawosławia podkreślił, że konieczne są dalsze spotkania luteran i prawosławnych i zwracanie wielkiej uwagi na coraz bardziej widoczne kwestie natury etycznej i antropologicznej. „Musimy pogłębić nasze rozmowy teologiczną powagą w duchu filia, przyjaźni, oraz solidarności i to bez teologicznego minimalizmu, ale zawsze dając wspólne chrześcijańskie świadectwo światu oraz dążąc do celu jedności”, podkreślał.
Ważnym elementem wypowiedzi patriarchy było zwrócenie uwagi na rolę edukacji. Patriarcha Barłomiej zaznaczył, że edukacja, w tym szczególnie edukacja religijna jest niezbędna dla zrozumienia ludzkiej kondycji. 
Odpowiednia edukacja religijna jest również antidotum na skażone ideologie. Patriarcha Bartłomiej, który jest jednym z tych liderów chrześcijańskich, zwracających ogromną uwagę na ochronę środowiska naturalnego (nazywany jest również przez to „zielonym patriarchą”),  zaznaczył, że konieczna jest formacja teologiczna, która będzie połączona z ekologiczną świadomością. Na zakończenie przemówienia patriarcha wręczył abp Jackelén pamiątkowy krzyż.

Arcybiskup Uppsali podziękowała za przemówienie patriarchy. W uznaniu zasług dla promowania wolności religijnej, praw człowieka oraz uwrażliwianie społeczności międzynarodowej na potrzeby uchodźców i zagrożenia dla środowiska naturalnego - patriarcha Bartłomiej otrzymał z rąk arb Jackelén - Order św. Eryka, ustanowiony w 1996 r. przez Kościół Szwecji.
W poprzednich latach szwedzkie odznaczenie kościelne otrzymał walczący z apartheidem abp Desmond Tutu z RPA oraz były już abp Canterbury - Rowan Williams.

Patriarcha ekumeniczny Bartłomiej I pojechał do Szwecji (30.09 -1.10.2019) na zaproszenie abpa Kleopasa (Kleofasa), prawosławnego metropolity Szwecji i całej Skandynawii, gdzie brał udział w uroczystościach związanych z 50. rocznicą założenia i działalności eparchii.

Spotkanie Barłomieja I z syryjskimi wyznawcami prawosławia w Szwecji

Patriarcha spotkał się także z syryjską diasporą, zorganizowaną w Syryjskiej Wspólnocie Prawosławnej w Szwecji i oddał wraz z nimi cześć męczennikom syryjskim z Sayfo. Patriarcha wraz delegacją Ekumenicznego Patriarchatu został przyjęty przez Dioscorosa Benyamina Atasa (Patriarchalnego-Namiestnika Szwecji), Philoxenusa Yusufa Cetina (Arcybiskupa i Namiestnika Patriarchalnego w Stambule i Ankarze), duchownych i syryjskich wyznawców prawosławia.

Podczas pobytu w Szwecji patriarcha ekumeniczny Barłomiej I - widział się i rozmawiał  z królem Szwecji Karolem Gustawem XVI, premierem Stefanem Löfvenem i marszałkiem parlamentu Andreasem Norlenem, a także z przedstawicielami Kościoła rzymskokatolickiego i starożytnych kościołów wschodnich.

Patriarsze towarzyszyli m.in. abp Sotirios z Kanady i metropolita Athenagoras z Kydonii oraz inni dostojnicy prawosławni.

 Inf. m.in. na podst. 

 Ekumenizm.pl 
https://www.ekumenizm.pl/ekumenizm/na-swiecie/patriarcha-ekumeniczny-konstantynopola-gosciem-luteranskiego-synodu/ 
Zdjęcia
Magnus Aronson / IKON

---

[1] Patriarcha Bartłomiej I (Dimitrios Archondonis) ur. 29 lutego 1940 na Imroz – grecki duchowny prawosławny, patriarcha Konstantynopola. Pełna tytulatura: „Jego Świątobliwość Bartłomiej I, Arcybiskup Konstantynopola – Nowego Rzymu i Patriarcha Ekumeniczny”. Jest narodowości greckiej, posiada obywatelstwo tureckie, jednak na zasadach prawa rum millet korzysta z praw suwerena nad wyznawcami greckiego prawosławia. Poliglota, władający poza tureckim i greckim również włoskim, niemieckim, francuskim, angielskim oraz klasyczną greką i łaciną. Jest tym samym honorowym przywódcą duchowieństwa prawosławnego. Kontynuuje politykę dialogu z katolikami, nawiązał także porozumienie z przedstawicielami innych religii (islamu, judaizmu, innych wyznań chrześcijańskich). Zajął się odbudową hierarchii prawosławnej w niektórych krajach dawnego bloku socjalistycznego w Europie. 19 marca 2013 jako pierwszy od niemal tysiąca lat patriarcha Konstantynopola, był obecny na inauguracji pontyfikatu katolickiego papieża Franciszka. W czerwcu 2016 r. przewodniczył delegacji Patriarchatu Konstantynopolitańskiego na Święty i Wielki Sobór Kościoła Prawosławnego na Krecie.

[2] Kościół Szwecji (Svenska kyrkan),  jeden z największych Kościołów luterańskich na świecie i największe wyznanie w Szwecji. Według danych z 2017 r. liczył 6 mln wiernych. Do 2000 r. miał charakter Kościoła państwowego. Należy do Światowej Federacji Luterańskiej, oraz do ekumenicznych organizacji wyznaniowych - Światowej Rady Kościołów i Konferencji Kościołów Europejskich (CEC). Na mocy Ugody z Porvoo z 1992 r. utworzono Wspólnotę Porvoo, wspólnotę ambony i ołtarza dwunastu Kościołów anglikańskich i luterańskich, m.in. Kościołów Wielkiej Brytanii i Irlandii.

[3] Antje Jackelén (ur. 4 czerwca 1955 w Herdecke w Nadrenii Północnej-Westfalii) – niemiecka i szwedzka teolog, profesor teologii ewangelickiej, biskup szwedzkiej Diecezji Lund, 15 października 2013 wybrana na arcybiskupa Uppsali. W historii Kościoła Szwecji jest pierwszą kobietona tym urzędzie (wg katolickiej nomenklatury – prymasem). Po pierwszej turze głosowania uzyskała 174 głosy elektorskie pokonując biskupa Uppsali Ragnara Perseniusa, (103 głosy). Wprowadzenie na urząd odbyło się 15 czerwca 2014 w katedrze w Uppsali. Zamężna z Heinzem Jackelénem, również duchownym Kościoła Szwecji, wspólnie mają dwie dorosłe córki.

[4] Na szczeblu krajowym, zwierzchnikiem Kościoła Szwecji jest arcybiskup Uppsali, który reprezentuje wspólnotę na arenie międzynarodowej i ekumenicznej. Może też przemawiać w imieniu wszystkich biskupów.