26 listopada 2019

Wielka strata rosyjskiej nauki


Rosja poniosła niepowetowaną w gronie wybitnych językoznawców – przedwczoraj (24 listopada) w Petersburgu odeszła na zawsze w wieku 84 lat prof. dr Ludmiła Alejeksiewna Wierbicka (Людмила Алексеевна Вербицкая), rektor Państwowego Uniwersytetu w Petersburgu (1994–2008), prezydent Uniwersytetu Państwowego w Petersburgu (od 2008), pełny członek Rosyjskiej Akademii Edukacji, prezes Rosyjskiej Akademii Edukacji (2013–2018), prezes Rosyjskiego Towarzystwa (od 1999) i Międzynarodowego Stowarzyszenia Nauczycieli Języka i Literatury Rosyjskiej (od 2003 do 2019), wiceprezes Rosyjskiego Związku Rektorów. 
Ludmiła Wierbicka była przedstawicielką leningradzkiej szkoły fonologicznej i autorką około 300 prac naukowych i edukacyjnych z zakresu lingwistyki rosyjskiej i ogólnej, fonetyki, fonologii i metod nauczania języka rosyjskiego. Jej prace nad problemami współczesnej wymowy położyły podwaliny pod nowe obiecujące obszary lingwistyki: „Normę wymowy współczesnego rosyjskiego języka literackiego” i „Ingerencję systemów dźwiękowych na poziomie fonetycznym”. Ważnym miejscem w jej pracy były zagadnienia kultury mowy, stylistyki, słownictwa i semantyki współczesnego języka rosyjskiego.

W telegramie kondolencyjnym, prezydent FR Wladimir Putin napisał:
Ludmiła Aleksiejewna była wybitnym naukowcem, utalentowanym nauczycielem i mentorem, człowiekiem o wielkiej duchowej sile i wewnętrznej godności. Poprzez swoje wielostronne działania naukowe, dydaktyczne, społeczne, całe swoje życie - potwierdziła wielką wartość kultury, edukacji, oświecenia, literatury rosyjskiej i języka rosyjskiego. Wniosła naprawdę nieoceniony wkład w rozwój w naszym kraju wiedzy humanistycznej, tradycję ascezy i bezinteresownej służby wybranej sprawie, ludziom, Ojczyźnie”. 
Jej śmierć prezydent Rosji odczuł boleśnie, jako osobistą stratę, Władymira Putina łączyła z nią pełna szacunku przyjaźń. 
Władimir Putin z wizytą u Ludmiły Wierbickiej

Ludmiła Wierbicka, ur. się 17 czerwca 1936 r., w Leningradzie (Petersburgu). Ojciec jej - Aleksiej Aleksandrowicz Bubnow, od 1943 r. był sekretarzem Komitetu Wykonawczego Miasta Leningradu; matka - Anna Stepanowna zajmowała się domem. Rodzina przeżyła blokadę Leningradu, ale potem jej losy były równie były tragiczne. 
Ojciec Ludmiły został 31 sierpnia 1949r. aresztowany i w ostatnich dniach października rozstrzelany pod zarzutem „kryminalnego połączenia z wrogami ludu i udziału w grupie kontrrewolucyjnej”. Po śmierci Stalina, 14 maja 1954r. został pośmiertnie zrehabilitowany. Represje nie ominęły jego żony i córki. Matka została zaaresztowana i wysłana obozu karnego w Tajsziet w obwodzie irkuckim, zaś kilkunastoletnia Ludmiła trafiła do kolonii karnej dla dzieci we Lwowie, gdzie przebywała do 1953r. Dzięki zastępcy kierownika kolonii Wiktorii Nikołajewnej Ludmiła dostała możliwość chodzenia do zwyczajnej szkoły miejskiej, a następnie umożliwiono jej podjęcie studiów na uniwersytecie lwowskim (na wydziale filologii rosyjskiej).
Po rehabilitacji Aleksieja Bubnowa, jego rodzina wróciła do Leningradu, gdzie Ludmiła kontynuowała naukę na tamtejszym uniwersytecie.
Ludmiła Wierbicka ukończyła w 1958r. z wyróżnieniem wydział filologiczny Leningradzkiego Uniwersytetu Państwowego na kierunku - język rosyjski i literatura, była studentką L. R. Zindera. W międzyczasie, w czasie studiów wyszła za mąż.
W 1965 r. obroniła - pracę magisterską pt.: „Jednostki dźwiękowe rosyjskiej mowy i ich związek z odcieniami i fonemami”, a 1977 r. - rozprawę doktorską „Współczesna rosyjska wymowa literacka (badania eksperymentalno-fonetyczne)”.

Po ukończeniu studiów, swoją karierę związała z macierzystą uczelnią. Pracowała kolejno, jako: starszy asystent laboratoryjny (1958–1961), doktorant (1961–1964), młodszy asystent naukowy, asystent, profesor nadzwyczajny, od 1979 r. profesor akademicki na wydziale fonetyki i metod nauczania języków obcych na wydziale filologicznym, od 1985 r. - kierownik katedry językoznawstwa ogólnego
W latach 1984–1986 – piastowała stanowisko prorektora ds. akademickich, a następnie awansowała na pierwszego prorektora, od maja 1993 r. (po nagłej śmierci S.P. Mierkurjewa), jako p/o rektor
W kwietniu 1994 r. została wybrana rektorem Uniwersytetu Stanowego w Petersburgu, ponownie wybrana w 1999 i 2004 r. 
Była pierwszą kobietą - rektorem tej historycznej uczelni w Petersburgu, jak na razie jedyną w 270-letniej w dziejach uniwersytetu. 
W czasie jej kadencji rektorskich na uniwersytecie otworzono dwa nowe wydziały: stosunki międzynarodowe i medyczne
W 18 lutego 2008 r. objęła funkcję prezydenta Uniwersytetu Państwowego w Petersburgu, od 26 kwietnia 2010 r. także - dziekana Wydziału Filologicznego. W 2011r. uczelnia nadał jej tytuł profesora honoris causa 
W 1995 roku została wybrana pełnoprawnym członkiem Rosyjskiej Akademii Edukacji (RAO), członkiem Prezydium Północno-Zachodniego Oddziału RAO.
29 października 2013 r. została wybraną na prezydenta Rosyjskiej Akademii Edukacji, dwa tygodnie później została zatwierdzona na tym stanowisku przez rząd Federacji Rosyjskiej.

Była członkiem Rady Rektorów Północno-Zachodniego Okręgu Federalnego, współprzewodniczącą Stowarzyszenia Uniwersytetów Klasycznych Federacji Rosyjskiej a także wiceprzewodniczącą Komisji Edukacji Kobiet UNESCO.

Od 1999 r. była prezesem Rosyjskiego Towarzystwa Nauczycieli Języka i Literatury Rosyjskiej (ROPRYAL), od 2003 r. kierowała również MAPRYAL
Była także przewodniczącą Rady Fundacji Russkij Mir Foundation (od 2010).

Ludmiła Wierbicka dzieliła czas między naukę i dydaktyką a działalność społeczną, wspierając swoją ogromną wiedzą organy władzy na różnych szczeblach.
I tak:

1.    Urząd prezydenta FR: wiceprzewodnicząca Rady Nauki, Technologii i Edukacji (2004-2008, następnie do 2012 r. Członek Prezydium), od 2015r. członek Rady Nauki i Edukacji (członek Prezydium od 2017 r.); była też członkiem Rad ds. języka rosyjskiego i realizacji priorytetowych projektów krajowych, członkiem rady ekspertów pod przewodnictwem Prezydenta Federacji Rosyjskiej w sprawie zapewnienia konstytucyjnych praw obywateli;

2.    Rząd FR: członek Komisji Edukacji i Rady Języka Rosyjskiego przy radzie ministrów RF, członek Rady Naukowej i Metodologicznej Podręczników przy Ministerstwie Edukacji i Nauki Federacji Rosyjskiej (od 2015 r.) - Przewodnicząca Federalnego Stowarzyszenia Edukacyjno-Metodologicznego w systemie szkolnictwa wyższego w powiększonej grupie specjalizacji, od 2016 r. - wiceprzewodnicząca Komisji Wyższej Atestacji;

3.    Urząd gubernatora Petersburga: doradca gubernatora ds. edukacji, nauki i mediów; współprzewodnicząca Rady Kultury Mowy, członek Rady Naukowo-Technicznej i Komisji ds. Nagród Państwowych a także Rady Publicznej Petersburga. Członek Rady Powierniczej UE St. Petersburg.Od 1998 r. -  prezydent oddziału petersburskiego Związku Anglojęzycznego utworzonego pod patronatem królowej Wielkiej Brytanii Elżbiety II.

Tytułem doktora honoris causa uhonorowały ją liczne uczelnie rosyjskie i zagraniczne: Uniwersytet Boloński, Uniwersytet Nowojorski, Uniwersytet Soka (Japonia), Uniwersytety w Kemion i Sukmen (Korea), Uniwersytet Kultury Chińskiej, Bułgarska Akademia Nauk, Państwowy Uniwersytet Techniczny w Sankt Petersburgu, Petersburski Państwowy Uniwersytet Medyczny, Nowogródzki Uniwersytet Państwowy im. Jarosława Mądrego, Uniwersytet Woroneż, Państwowy Uniwersytet Dalekowschodni, Państwowy Uniwersytet Pietrozawodski, Narodowe Centrum Medyczne i Chirurgiczne im. N.I. Pirogowa.
Uzyskała wiele prestiżowych nagród i odznaczeń honorowych ZSRR i Federacji Rosyjskiej a tak zagranicznych: była kawalerem francuskiej Legii Honorowej i Orderu Akademii Palms, otrzymała także Order Zasługi dla Rzeczypospolitej Polskiej i ukraiński Order Kniaziówny Olgi III stp.

24 stycznia 2000 r. nazwa „Verbitskaya” została przypisana mniejszej planecie nr 7451.

Ludmiła Wierbicka była przez 42 lata zamężna ze starszym o trzy lata Wsiewołodem Aleksandrowiczem Wierbickim (1933-1998), profesorem nadzwyczajnym LETI, synem Aleksandra Dmitrijewicza Wierbickiego, represjonowanego w tej samej sprawie, co jej ojciec. Małżeństwo dochowało się dwóch córek: Jeleny i Wiktorii.
Młodsza siostra - Natalia A. Bubnowa (ur.1944) jest chirurgiem, profesorem wydziału lekarskiego Uniwersytetu Państwowego w Petersburgu.


Pogrzeb wybitnej uczonej i językoznawczyni odbędzie się 27 listopada w Petersburgu. Trumna zostanie wystawiona w petersburskim budynku Dwunastu Uczelni, uroczystości religijne odbędą się w cerkwi p.w. Smoleńskiej Ikony Matki Boskiej. Ludmiła Wierbicka zostanie pochowana na petersburskim zabytkowym Cmentarzu Północnym.
Jest to nekropolia założona na mocy dekretu cara Aleksandra II w 1871r. Jej architektem był P.J. Suzor. Pierwsze pochówki odbyły się tam w styczniu 1875r. Cmentarz zamknięto w 1934r. i zniszczono na początku lat 50. ub. wieku. Obecnie odnowiony, zajmuje powierzchnię ponad 305 ha. W 2008r. odbudowano w centralnej części cmentarza kamienną cerkiew Wniebowzięcia NMB.  

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz