Kolacja u Putina – Polacy bynajmniej nie na marginesie i o gospodarce rosyjskiej wyrażają się pozytywnie

            Im głębiej się wczytać w stenogramy publikowane przez służby informacyjne Kancelarii Prezydenta Federacji Rosyjskiej, to tym lepiej widać, jak wysoko uhonorowani zostali Polacy w czasie uroczystej kolacji u Władimira Putina, na zakończenie obrad międzynarodowego klubu dyskusyjnego „Wałdaj”. 

Służby informacyjne Kremla upubliczniły, poza rozmową Józefa Oleksego z prezydentem Rosji (którą relacjonowałam w poprzednim materiale), także wymianę zdań Władimira Putina z prof.Piotrem Dutkiewiczem, dyrektorem Centrum Polityki Rządowej i Publicznej Uniwersytetu Carleton w Kanadzie i koordynatorem Klubu Wałdajskiego - na temat scenariuszy rozwoju ekonomicznego Rosji, nad którymi dyskutowano podczas obrad klubu w St. Petersburgu.

Prof. Dutkiewicz, zwracając się do prezydenta Putina poinformował, że podczas obrad klubu Wałdajskiego przyjęto i omówiono cztery scenariusze dla Rosji dot. jej rozwoju gospodarczego. 

- Zostały one zbudowane – mówił - na połączonych ze sobą dwóch rodzajach czynników - uwarunkowań. Pierwszym z nich są zasoby wewnętrzne kraju, które wydaje mi się, że są bardzo dobre. Rosja ma znakomity potencjał w ludziach i w przyrodzie (zasobach naturalnych, – przyp. red.),. Ale, co można zauważyć,  nie jest on  w pełni wykorzystywany. Druga grupa czynników to warunki, które pozwalają te zasoby skutecznie wykorzystywać w kraju – w instytucjach, w prawie, decyzjach politycznych i tym podobne.

Prezentowanie scenariusze zostały podzielone na dwie grupy. W pierwszej określono wszelkie możliwości rozwoju zbudowane na mobilizacji zasobów krajowych, głównie w celu poprawy efektywności zarządzania, pomoc małym i średnim przedsiębiorstwom i z udziałem klasy kreatywnej (kreującej postęp gospodarczy – przy. red.) W drugiej grupie prezentowanych scenariuszy omówiono możliwości rozwoju gospodarczego Rosji w oparciu o zwiększenie zależności od czynników zewnętrznych, jak np. kapitał. I pytaniami np. czy ten kapitał jest płynny, czy nie, czy ceny ropy są stabilne czy nie, spadają czy rosną itp. Są to oczywiście czynniki zewnętrzne, które z jednej strony mogą wspierać krajowy rozwój, ale z drugiej strony mogą one wpływać na bezpieczeństwo ekonomiczne kraju.

Na podstawie naszych dyskusji można wyciągnąć następujące wnioski: ogólnie rzecz biorąc krajowa sytuacja makroekonomiczna, jak mówili nasi eksperci, jest znacznie lepsza niż wielu z nas to sobie wyobrażało.Zaczęliśmy dyskusję od stosunkowo negatywnego scenariusza, ale okazało się, że wcale nie jest aż tak źle. A do roku 2030 r.  Rosja z pewnościa może osiągnąć obecny poziom Szwajcarii. Ta wizja przyszłości w znacznym stopniu zależy od tego, jak dobrze zostaną wykorzystane wewnętrzne zasoby kraju.

 Istnieją trzy kwestie do rozwiązania. Pierwsza – to, jakość zarządzania na wszystkich poziomach, pod góry począwszy od pana - do samorządu terytorialnego.

Na ostatnie zadnie prezydent Putin zareagował – U mnie – wszystko w porządku – zapewnił. - Będą pytania i w tej materii – replikował prof. Dutkiewicz. – Oh, no to zaczynajcie – westchnął prezydent Rosji. - Drugą sprawą – ciągnął dalej Piotr Dutkiewicz – jest budowanie prawdziwego partnerstwa z klasą kreatywną.Trzeba angażować lokalne firmy i inteligencję, małe i średnie przedsiębiorstwa w większym stopniu niż jest to obecnie. 
I trzecia sprawa – zapewnienie szczególnych i stabilnych warunków dla kapitału krajowego i zagranicznego.

Ale co innego jest rozważanie tych spraw na poziomie eksperckim, jak to robimy z naszymi kolegami, a zupełnie czymś innym jest podejmowanie decyzji, które wpływają, na jakość życia dziesiątek milionów Rosjan.

Po tym wstępie, prof. Dutkiewicz skierował pod adresem prezydenta Rosji kilka pytań. Rozmówcy zwracają się do siebie bezpośrednio, po imieniu.

- Co możesz uznać (z tych prezentowanych scenariuszy – przy. red.) - spytał prof. Dutkiewicz prezydenta Putina - za negatywny a co rozważyć, jako dobry scenariusz dla gospodarczego rozwoju Rosji? Lub innymi słowy, – w jakich dziedzinach postawiłbyś czwórkę lub piątkę z plusem, a w jakich można postawić trójkę lub dwóję. I dalej, jakie aspekty własnego, rosyjskiego społeczeństwa oceniłbyś na trójkę lub piątkę z plusem.

- Wiesz – odpowiedział Władimir Putin, - bardzo trudno jest zorientować się w tych pytaniach i skupić się nad odpowiedzią, są bardzo różnorodne.

- Rzeczywiście, moje wystąpienie było bardzo złożone, przepraszam, nie przewidziałem tego – odparł prof. Dutkiewicz.

- Po pierwsze - odpowiedział dalej Władimir Putin w odpowiedzi prof. Dutkiewiczowi - dość trudno jest dokonać szacunków rządu i społeczeństwa, jako całości. Ale mogę zapewnić, że będziemy korzystać ze wszystkich czynników warunkujących rozwój Rosji, z zewnętrznych i z wewnętrznych.  Powinniśmy i będziemy używać wszystkiego, co przyczyni się do rozwoju gospodarki. Jeśli są korzystne uwarunkowania zewnętrzne, to muszą być one wykorzystane, byłoby absurdem ich nie użyć. Jeśli koniunktura na rynku jest dobra, to, dlaczego mamy z niej nie skorzystać?

Ale musimy mieć na uwadze, że koniunktura nie zawsze występuje, pamiętamy że takie przypadki zdarzały się już nam w niedalekiej przeszłości. Dlatego absolutnie zgadzam się z tobą Piotrze, sam sobie odpowiedziałeś częściowo tym pytaniem. 
Oczywiście, musimy wykorzystywać czynniki wewnętrzne i opierać się na popycie krajowym, ale by nam wzrósł popyt wewnętrzny musimy podjąć wiele działań, przede wszystkim poprawić warunki działalności biznesowej.

Nie wiem, w jakim stopniu był sprawiedliwy Bank Światowy, umieszczając Rosję na 120 miejscu pod względem prowadzenia biznesu, ale jak mówiłem o tym wcześniej a niektórzy z was mieli okazję usłyszeć, naszym celem jest znaleźć się na poziomie 20 czy 30 krajów, uważanych na świecie za najlepsze dla prowadzenia biznesu. Chciałbym wam powiedzieć, że niedawno Bank Światowy przeprowadził kolejne badania i Rosja awansowała na 112 miejsce w tym rankingu. Jeśli weźmiemy pod uwagę administrację podatkową, to jesteśmy jeszcze wyżej, okazało się, bowiem, że pod tym względem prześcigamy Stany Zjednoczone. Innymi słowy, zadania, jakie postawiliśmy przed sobą, nie tylko są możliwe do wykonania przez Rosję, one – są realizowane.

Posuwamy się do przodu. Mamy plan działań w tej materii, tj. planowanych przedsięwzięć dla poprawy działalności biznesowej. Przy czym, nie stworzyliśmy go sami w naszych gabinetach, za kulisami. Pracowaliśmy nad nim razem z przedstawicielami głównych organizacji i stowarzyszeń sfery biznesowej. Faktycznie, oni zgodnie ze swoimi kompetencjami, sporządzili nam listę systemowych celów koniecznych do poprawy otoczenia biznesowego i zaproponowali zestaw środków do osiągnięcia tych celów, jakie sobie wspólnie postawiliśmy. Mamy, więc plan, jest on konsekwentnie realizowany przez opracowanie i przyjęcie stosownych przepisów ustawowych i wykonawczych. Jest to lista konkretnych kroków, są one wszystkie opublikowane publicznie, łatwo je można przeglądnąć.

Uważam, że musimy doprowadzić do znacznego wzrostu wydajności pracy, mówię o jej podwojeniu. To bardzo trudne wyzwanie, ale jeżeli nie postawimy sobie ambitnych celów, to nigdy ich nie osiągniemy, tak uważam. I w tym względzie, o tym też już mówiłem, chodzi nam o zwiększeniu miejsc pracy wysokiej wydajności i wysokich technologii (high-tech. – przyp. red.). Uważam, (ale to nie tylko rząd, czy ja osobiście, ale także tak sądzą przedsiębiorcy a dane te były od początku proponowane przez stowarzyszenia  biznesowe),  że ilość takich miejsc pracy możemy zwiększyć o 25 mln stanowisk. Nie oznacza to tworzenia nowych miejsc pracy, ale raczej przekwalifikowanie pracowników i przystosowanie ich do nowych warunków pracy i standardów. Być może ta liczba wydaje się nieco przesadzona, ale myślę, że musimy dążyć ku niej. Jeśli efekt końcowy wyniesie 20 mln takich miejsc pracy, to zapewniam was, i tak będzie to znacząca zmiana w całej gospodarce Rosji.

Jeśli chodzi o „klasę kreatywną”, o której wspominałeś, to oczywiste, że bez niej nic się nie da zrobić. Bez wysoko wykwalifikowanych pracowników niczego zdziałać nie zdołamy.Dotyczy to zarówno wysoko wykwalifikowanych specjalistów na poziomie inżynierskim, jak i nawiasem mówiąc, ludzi, którzy pracują przy nowoczesnych liniach produkcyjnych. Niestety, jak zauważyłeś, nie mamy zbyt wiele nowoczesnych uczelni, ale pojawiają się. Z radością patrzę, jak np. w St. Petersburgu w szkole zawodowej odbywają się nowoczesne szkolenia pracowników przy użyciu najbardziej zaawansowanych technologii i urządzeń, które nawiasem mówiąc zostały zakupione w Niemczech i Szwajcarii.

Szkolimy specjalistów absolutnie światowej klasy.

Powracając do pytań prof. Piotra Dutkiewicza na temat wyboru scenariusza dla rozwoju gospodarki narodowej z uwarunkowaniami wewnętrznymi czy też z wykorzystaniem koniunktury zewnętrznej, prezydent Putin, podsumowując ten wątek rozmowy stwierdził: - Tak więc, naszym celem jest dążenie do dywersyfikacji i szukanie sposobów na poprawę stanu gospodarki. Ale powtarzam, jednym z kluczowych obszarów naszych działań jest poprawa warunków do prowadzenia biznesu. Dzięki temu, na tej podstawie, mamy nadzieję przyciągnąć kapitał – nasz rodzimy, krajowy, który ulega repatriacji zagranicę i kapitał czysto obcy, zagraniczny.    

Stworzyliśmy bardzo niedawno Fundusz Inwestycji Bezpośrednich (Фонд прямых инвестиций – przyp. red.). Umówiliśmy się, że będzie on kapitalizowany, co roku w ciągu najbliższych kilku lat i w przyszłym roku jego dokapitalizowanie wyniesie dodatkowo 60 mld rubli. Fundusz będzie wspierał  przede wszystkim kontrakty inwestycyjne zawierane w Rosji przez największe ośrodki inwestycyjne na świecie i praktycznie rozpoczął już swoją działalność. Jestem przekonany, że może to dać silny impuls dla rozwoju, przede wszystkim  dla zaawansowanych technologicznie sfer gospodarki.

                
                Ostatnie obrady w St. Petersburgu i Moskwie klubu Wałdajskiego nie mogły obyć się o pytania w sprawie rosyjskiej opozycji. Prezydent Putin stwierdził, na zadanie pytanie dlaczego nie ma opozycji w rządzie, odpowiedział: – „Pracuje z tymi ludźmi, którzy chcą coś praktycznego dla Rosji zrobić, coś osiągnęli. Nie chcę ryzykować i nie będę zapraszał ludzi do władzy, którzy nie są w stanie pod tym względem cokolwiek zdziałać. I których działania nie zostały przetestowane.”

                Zdaniem Aleksandra Rahra, Władimir Putin uważa, że jego „obiektywne oceny Rosji są ważniejsze, bo władze przynajmniej coś robią dla kraju i jego obywateli, podczas gdy opozycja najpierw musi udowodnić, że poza protestowaniem, jest zdolna do zrobienia czegoś pożytecznego i pragmatycznego dla kraju”.

                Prof. Piotr Dutkiewicz powiedział natomiast, że rosyjski prezydent odniósł się do niektórych kwestii politycznych.  - Myśleliśmy, że jego odpowiedzi na nasze pytania o rajdach opozycji i protestach będą ograniczone do ochrony jego postawy – stwierdził. I dodał - Okazało się, że, porusza się on bardzo pewnie w sprawach politycznych. 

                Prof. Dutkiewicz, stwierdził też, że prezydent Putin napomknął, że w przyszłości działania rządu i prezydenta zadowoli nawet tych, którzy są w opozycji i obecnie biorą udział w protestach. W szczególności to może być zapewnione przez otwarcie systemu politycznego dla nowych stron. 

                W 9. corocznym spotkaniu Międzynarodowego Klubu Dyskusyjnego „Wałdaj”, w październiku tego roku brało udział blisko 100 rosyjskich i zagranicznych ekonomistów, politologów i ekspertów ds. stosunków międzynarodowych z 19 krajów, w tym USA, Chin, Indii, Iranu, Zachodniej i Wschodniej Europy, w tym Polski, oraz Ameryki Łacińskiej.

***

Spotkania w ramach Międzynarodowego Klubu Dyskusyjnego „Wałdaj” – to wspólna inicjatywa Rosyjskiej Agencji Prasowej i Informacyjnej RAI Novosti przy współudziale Rady ds. Polityki Zagranicznej i Obronnej i czasopism: „Rosja Profile” i „Rosja w globalnej Polityce” oraz gazetę „The Moscow News” (Wiadomości Moskiewskie).

Spotkania klubowe mają na celu stworzenie międzynarodowego forum znanych, o uznanym prestiżu ekspertów zagranicznych z udziałem rodzimych elit, na którym Rosja miałaby możliwość przekazania wiarygodnych i rzetelnych informacji na temat rozwoju gospodarczego i społecznego kraju. Tradycyjna obecność na nim prezydenta Rosji podnosi podkreśla znaczenie tego forum.

Pierwsze spotkanie Klubu Wałdajskiego, którego nazwa jest związana z malowniczo położonym w Nowogrodzie jeziorem Wałdaj, odbyło się we wrześniu, 2004 r. właśnie w tej miejscowości.  Jego hasłem było „Rosja na przełomie wieków – nadzieje i rzeczywistość”. Forum zostało dobrze przyjęte przez analityków i media, podjęto, więc decyzję, że będzie się ono odbywało corocznie w różnych regionach Rosji. Dotychczas gospodarzami obrad Klubu Wałdajskiego był Twer, Chanti Mansyjski, Rostów nad Donem i Jakuck oraz regiony: Tatarstan i Czeczenia. W ciągu minionych lat dyskutowano pod hasłami: „Rosja, jako polityczny kalejdoskop”, „Globalna energetyka XXI w.”, „Rosja – rola i pozycja”, „Wybór i tożsamość”, „Rosja na rozdrożu”, „Rola Rosji w globalnej, geopolitycznej rewolucji XXI w.”, „Rosja i Zachód - wejście ku przyszłości”. 
W 2009 r. Klub Wałdajski odegrał szczególną rolę w ułatwieniu dyskusji z ekspertami zagranicznych tzw. think tanków na temat najbardziej palących problemów w stosunkach Rosji z krajami zagranicznymi. 
Praca  Klubu Wałdajskiego zaowocowała m.in. konferencjami eksperckimi – „ Rosja i Chiny w nowym, międzynarodowym programie ochrony środowiska” (Moskwa, marzec 2009), „Przemyślenia Rosji i polityka zagraniczna interesów USA” (Moskwa, czerwiec 2009 r.), „Kierunki nowej, europejskiej architektury bezpieczeństwa” (Londyn, grudzień 2009r.), „Środkowy Wschód 2010r. – czy jest możliwe wszechstronne porozumienie”(Jordan, grudzień  2009), „Centralna Azja i Afganistan: problemy i rozwiązania” (Berlin, czerwiec 2010 r.)

Spotkania dialogowe „Rosja-Chiny” i „Rosja i USA” rozpoczęły się w 2009 r i prowadzone były w 2010r. Drugie spotkanie w ramach dialogu rosyjsko-chińskiego odbyło się w kwietniu 2010 r., w Pekinie, a sesja grupy roboczej rosyjsko-amerykańskiej w maju 2010 na Uniwersytecie Harvarda.

Od początku działalności Klubu uczestniczyło w jego spotkaniach ponad 600 ekspertów z 44 krajów.

Tekst oparty na postawie

rosyjskojęzycznych stenogramów

udostępnionych przez Biuro Informacji

Kancelarii Prezydenta Federacji Rosyjskiej

oraz komunikatów Klubu „Wałdaj”