Premier Tusk w Laosie - 9. azjatycko-europejski szczyt przywódców państw i rządów. (ASEM9 Summit)

            Podczas gdy media i prawicowi politycy prześcigali się w ostrej krytyce nieobecności premiera na powtórnym pogrzebie p. Kaczorowskiego, ofiary katastrofy samolotu w Smoleńsku, Donald Tusk poleciał do Azji na spotkanie prezydentów lub premierów w ramach 9 szczytu Azja – Europa (ASEM), organizowanego w Wientian - stolicy Laosu (5 - 6 listopada br.).

            Państwa członkowskie ASEM, reprezentują ok. 58 % populacji świata, ponad 50 % światowego PKB oraz ponad 60 % obrotów światowego handlu. W laoskim szczycie ASEM uczestniczyło 21 premierów z Donaldem Tuskiem i 14 głów państw. Byli też obecni najwyżsi przedstawiciele Unii Europejskiej.

 

 SZCZYT ASEM
            Spotkania w ramach Azja - Europa (ASEM) mają charakter nieformalnego procesu dialogu i współpracy 27 państw członkowskich Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej z 19 krajów azjatyckich i Sekretariat ASEM.  Dialog w ramach ASEM dotyczy kwestii politycznych, gospodarczych i kulturalnych, w celu wzmocnienia relacji między naszym dwa regiony, w duchu wzajemnego poszanowania i równego partnerstwa.

            Koordynatorami tegorocznego spotkania ASEM w stolicy Laosu byli – z ramienia Azji – Laos i Pakistan, z ramienia Europy Komisja Europejska i Cypr. W spotkaniach przewidziano obecność ok. 2 tys. politycznego i gospodarczego establishmentu z 49 członków ASEM plus trzy nowe. W czasie tegorocznego szczytu ASEM przyjęto w jego grono– jedno państwo azjatyckie – Bangladesz, który był reprezentowany przez panią premier Sheikh Hasina i dwa europejskie: Norwegię, którą reprezentował na szczycie premier Jens Stoltenberg oraz Szwajcarię, która reprezentowała premier - Eveline Widmer-Schlumpf.

            9.Szczytowi ASEM w Laosie patronowało hasło: „Przyjaciele w pokoju, partnerzy w dobrobycie” (Friends for Peace, Partners for Prosperity). Spotkanie tegoroczne stwarzało kolejną okazję dla przywódców Azji i Europy do omówienia problemów regionalnych i międzynarodowych oraz do ujawnianie wspólnego zainteresowania i troski wobec wielu spraw, takich jak - bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne, zrównoważony rozwój, kryzys finansowy i gospodarczy zmiany klimatu, naturalne katastrofy i klęski żywiołowe (huragany, powodzie, tsunami, trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów), problemy społeczno-kulturalne - mających negatywny wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy w obu regionach świata. Tematem rozmów był też przyszły kierunek działań w ramach ASEM.

            W tym roku przypada 16 rocznica inauguracji spotkań Azja-Europa (ASEM).  Od momentu powstania w 1996 r. spotkania w ramach ASEM wybitnie ewoluowały. Przede wszystkim rozszerzyło się członkostwo tego forum z 26 partnerów w 1996 r. do 51 partnerów z Azji i Europy obecnie, w tym gronie znajduje się też i Polska.

            Zmiany w ASEM odzwierciedlają potrzebę pogłębienia współpracy między tymi dwoma kontynentami. Proces ten pozwolił też na większe promowanie wzajemnego zrozumienia, pokoju, stabilności, rozwoju i dobrobytu w krajach Azji i Europy. 
           ASEM w ciągu minionych lat stawał w obliczu wielu wyzwań, takich jak zmiany klimatu, kryzys gospodarczy i finansowy, wysokie ceny żywności i energii, klęski żywiołowe, epidemie chorób zakaźnych i innych. Mimo ty znaczących dla kontynentów trudności i problemów - ASEM jest nadal aktualny i nadal jest ważnym forum wymiany poglądów i przemyśleń, poszukiwania sposobów i środków w promowaniu lepszego zrozumienia i wzmocnienia współpracy między Azją a Europą oraz w rozwiązywaniu różnych problemów.

            Spotkaniu na szczycie towarzyszyły też inne imprezy okolicznościowe – spotkanie obywatelskie - AEPF (Asia - Europe Peple’s Forum), spotkanie parlamentarzystów - ASEP (Asia - Europe Parliamentary Partnership Meeting) oraz forum gospodarcze – AEBF (Asia-Europe Business Forum).

WYSTĄPIENIE DONALDA TUSKA
            Podczas szczytu ASEM polski premier Donald Tusk na sesji plenarnej przedstawił polską ocenę sytuacji gospodarczej w Europie. - Pogłoski o śmierci Unii Europejskie są przesadzone – powiedział - Europa ma ogromny potencjał, żeby pokonać swoje problemy - mówił premier. Podkreślił, że - Unia Europejska jest największą na świecie gospodarką, na którą przypada 25 % światowego PKB i największym parterem handlowym większości państw świata, w tym partnerów azjatyckich. Dodał, że przy 10 % . populacji świata aż 50 %  wydatków społecznych przypada na UE, co świadczy o zamożności Europejczyków.

            Szef polskiego rządu pokreślił, że kryzys nie jest zjawiskiem nowym, natomiast niektórzy dają się porwać iluzji, że obecne czasy są szczególne. Przytoczył komentarze pojawiające się w latach 20-tych i 30-tych XX wieku, w których można odnaleźć podobną retorykę. Mówiąc o Europie premier podkreślił, że w czasie szczytowego etapu integracji i dobrobytu, Unia Europejska zmaga się z kryzysem finansowym, który jest dla niej największym wyzwaniem. Zaznaczył, że ten europejski projekt jest podważany przez eurosceptyków, nazywających wspólną walutę euro nieudanym eksperymentem. Zadeklarował, że UE nie porzuci swoich wartości, mimo nacisków ze strony wyznawców zasady, że każde naród powinien dbać tylko o siebie. Donald Tusk wyraził pewność, że w Europie tym razem wartości europejskie zwyciężą przed – a nie po – potencjalnej katastrofie. I to właśnie będzie jedynym symptomem szczególności naszych czasów.

WYSTĄPIENIE DMITRIJA MIEDWIEDIEWA     

           Finałem spotkań w stolicy Laosu jest m.in. deklaracja obywatelska AEPF wzywające rządy obu kontynentów do budowania „świata wolnego od energii jądrowej oraz do równoważonej produkcji i racjonalnego zużycia energii”. W deklaracji znajduje się stwierdzenie…(…) „Zobowiązujemy w trybie pilnym do uwolnienia świata od elektrowni jądrowych. Wymagać to będzie likwidacji istniejących elektrowni atomowych, zatrzymania procesu budowy nowych i rozwijania alternatywnych źródeł energii”.

            Wczoraj, 6 listopada, w czasie drugiego dnia szczytu ASEM zajmowano się sprawami bezpieczeństwa jądrowego, żywnościowego oraz energetycznego. 
            Premier Rosji Dmitrij Miedwiediew uczestniczący, tak samo jak premier Tusk w obradach forum, podkreślił, że obecnie koniecznie trzeba brać pod uwagę wszystkie czynniki bezpieczeństwa międzynarodowego, wywierające wpław na całokształcie stabilności strategicznej.

            - Rosja wychodzi z założenia, że koniecznie trzeba popierać układ w sprawie nierozprzestrzeniania broni jądrowej. Przy tym kroki podejmowane w celu dokonania redukcji broni jądrowych przez Rosję i Stany Zjednoczone podprowadzają do granicy, poza którą konieczne będą wysiłki nie tylko ze stromy Moskwy i Waszyngtonu, lecz również wszystkich państw, dysponujących potencjałem jądrowym, – podkreślił Dmitrij Miedwiediew.  - Przy tym koniecznie trzeba brać pod uwagę posiadanie programów jądrowych przez kraje, które na razie odmawiają podpisania układu w sprawie nierozprzestrzeniania broni jądrowej, - powiedział premier Federacji Rosyjskiej.

             Na tle bezpieczeństwa globalnego Dmitrij Miedwiediew skomentował sytuację w Syrii. - Jest ona bardzo niepokojąca – podkreślił. - Federacja Rosyjska wychodzi z założenia, że o przyszłych losach tego kraju ma decydować sam naród syryjski, nie zaś struktury międzynarodowe czy jakieś siły trzecie.

            - Zadaniem podstawowym obecnie jest określenie skali pokojowej pomocy dla tego kraju, - uważa szef gabinetu rosyjskiego. - Tak samo, problem jądrowy KRLD nie posiada żadnej innej alternatywy oprócz uregulowania tej kwestii środkami politycznymi i dyplomatycznymi. Do tego należy jak najprędzej wznowić negocjacje sześciostronne.

            W przypadku innego punktu zapalnego: irańskiego programu jądrowego, wywołującego obawy na Zachodzie, Dmitrij Miedwiediew w Laosie raz jeszcze sformułował stanowisko Moskwy. I stwierdził, że każde państwo, w tym także Iran, ma prawo do rozwijania programu jądrowego do celów cywilnych, pod warunkiem zapewnienia kontroli międzynarodowej nad tą działalnością.

            - Nastroje szczytu da się ocenić, jako pewne niepokoje, lecz nacechowane są one powściągliwym optymizmem, - podkreślił natomiast wicepremier Rosji Arkadij Dworkowicz - Liderzy są zdania, że obecnie istnieją wszystkie niezbędne możliwości, aby nie dopuścić do poważniejszego kryzysu, aby z trudem, lecz stopniowo wychodzić z sytuacji, w jakiej znalazła się Europa. Przy tym większość zgadza się, co do tego, że nie jest to kryzysem euro, lecz kryzysem zadłużeń europejskich krajów oraz banków, z którym to kryzysem trzeba walczyć. Jeśli porównamy wystąpienia liderów europejskich a azjatyckich, to możemy wyciągnąć wniosek o tym, że prowadzone są poszukiwania nowego modelu wzrostu, rozmowa o tym, jak zmienić równowagę gospodarki światowej, skłonić kraje nastawione na eksport do rozwijania popytu wewnętrznego.

            Arkadij Dworkowicz uważa, że udział Rosji w ASEM podyktowany jest przez samo życie - Rosja znajduje się zarówno w Europie, jak też w Azji i swymi projektami, swym potencjałem może wesprzeć zarówno Europę, jak też Azję oraz, rzecz jasna, siebie samą, korzystając z połączenia kontynentów europejskiego a azjatyckiego. Wspominano projekt kolei transsyberyjskiej traktowanej, jako ważny korytarz transportowy między Dalekim Wschodem, Azją Wschodnią a Europą. Spotkało się to z pozytywną reakcją ze strony tych, którzy uczestniczyli w dyskusji. Wszyscy wiedzą o tym, że Rosja potrafi odgrywać taką rolę, i wielu mówi o tym, że jeśli rozstrzygniemy problemy celne, a także związane z podejściami do portów i z administracją, to ta trasa będzie najbardziej dogodna. Daleki Wschód będzie mógł rywalizować z Singapurem, jako jeden z najważniejszych portów. Wykorzystujemy tę okazję do promocji swych interesów zarówno w regionie Azji Południowo-Wschodniej, jak też w Europie.

            Zabierając głos podczas obrad forum Azja-Europa premier Miedwiediew zaproponował zwołanie w Rosji w ramach ASEM międzynarodowej konferencji na temat dialogu między-religijnego i między-cywilizacyjnego. - Takie spotkanie mogłoby się stać okazją dla spotkania się i współdziałania ze sobą liderów religijnych i struktur społeczeństwa obywatelskiego - podkreślał Dmitrij Miedwiediew. Przypomniał on, że w Rosji mieszkają przedstawiciele licznych narodowości i wyznań, co pozwoliło władzom Rosji na zgromadzenie dużego doświadczenia we współdziałaniu między nimi.

SPOTKANIA i ROZMOWY  POLSKIEGO PREMIERA
           Jak podaje Biuro Informacyjne Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (KPRM) - dzień przed przylotem do Laosu, Donald Tusk spotkał się w Singapurze z jego prezydentem Tonym Tan Keng Yamem i premierem Lee Hsien Loongiem.  

            Natomiast przed szczytem Azja-Europa (ASEM) w Laosie Donald Tusk spotkał się z premier Tajlandii panią Yingluck Shinawatrą i premierem Japonii Yoshihiko Nodą. Rozmawiał także z szefami rządów Chin Wen Jiabao i Korei Południowej Kim Hwang-sikiem.

            Polska-Tajlandia

            Premierzy Polski i Królestwa Tajlandii zdecydowali o ustanowieniu stale zasady współpracy politycznej i gospodarczej między oboma krajami. Omówiono możliwości współpracy inwestycyjnej, poruszono kwestie możliwości zwiększenia polskiego eksportu do Tajlandii i wzajemnych inwestycji bezpośrednich. Tajlandia to największy partner handlowy Polski w Azji Południowo Wschodniej. Donald Tusk i Shinawatra rozmawiali także o relacjach Unii Europejskiej z Tajlandią. Strona tajska zwróciła się o wsparcie w negocjacjach z UE w zakresie rozwijania kontaktów międzyludzkich i współpracy gospodarczej. Premier Tajlandii zaproponowała Polsce współpracę w zakresie promocji wartości demokratycznych w regionie. Premier Shinawatra zaprosiła premiera Tuska do złożenia wizyty w Tajlandii.

            Polska-Japonia

            Na spotkaniu z premierem Japonii Yoshihiko Nodą mówiono o możliwościach współpracy gospodarczej i politycznej. Przedmiotem rozmowy było m.in. wynegocjowanie porozumienia o Wolnym Handlu UE-Japonia oraz eksport polskich produktów rolnych na rynek Japoński. Donald Tusk zwrócił uwagę na malejącą dynamikę wzrostu inwestycji japońskich w Polsce. Szefowie rządów zgodzili się co do potrzeby podjęcia działań w tym względzie. Byłyby to również wizyty na najwyższym szczeblu, które pozwoliłyby odbudować pozycję Japonii wśród polskich przedsiębiorców. Spotkanie odbyło się po kilkuletniej przerwie w wizytach na tym szczeblu.
            Premier Noda wskazał jako przedmiot zainteresowania Japonii inwestycje w polski sektor energetyczny, w tym technologię czystego węgla. Yoshihiko Noda podkreślił znaczenie Polski w regionie Europy. Premierzy zwrócili uwagę, że w 2014 roku przypada 20. rocznica utworzenia centrum Manggha w Krakowie, które jest szczególnym miejscem wymiany kulturalnej w Europie.

            Polska-Chiny

            Premierzy Polski i Chin podsumowali niedawną wizytę szefa chińskiego rządu w Polsce. Premier Wen Jiabao stwierdził, że istnieje duży potencjał w relacjach z naszym regionem. Szefowie rządów Polski i Chin podkreślili dużą dynamikę kontaktów między oboma krajami w ramach partnerstwa strategicznego i wyrazili na dalszy rozwój relacji gospodarczych. W grudniu 2011 r. Polska i Chiny ustanowiły partnerstwo strategiczne, które zapoczątkowało bezprecedensową intensyfikację współpracy oraz wymiany wizyt. Wen Jiabao odwiedził Polskę pod koniec kwietnia 2012 r. jako pierwszy od 1987 roku szef chińskiego rządu.

            Polska-Korea Południowa

            Premier Donald Tusk i szef koreańskiego rządu Kim Hwang-sik poruszyli kwestie warunków prawnych dla inwestycji koreańskich w Polsce oraz omówili możliwości współpracy w dziedzinie energetyki. Politycy zgodzili się, że istnieje duży potencjał do rozwoju współpracy gospodarczej i podkreślili konieczność zrównoważenia wzajemnych obrotów handlowych. Szef koreańskiego rządu podziękował polskiemu premierowi za wsparcie Korei przez Polskę w Radzie Bezpieczeństwa oraz docenił rolę Polski w stabilizacji Półwyspu Koreańskiego w ramach Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych.

Materiał opracowany na podstawie komunikatów:

ASEM 9. Summit

Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP

Kancelarii Premiera FR

Wypowiedzi premiera i wicepremiera Rosji:

Radio „Głos Rosji” z 7 listopada br.

Wypowiedzi Donalda Tuska

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP