Kobieca poezja znowu dostała Nobla

Louise Glück, tegoroczna laureatka Literackiego Nobla, Amerykanka z niemieckim nazwiskiem, jest moją rówieśniczką, tyle, że urodzoną o pół roku wcześniej, rocznik 1943. Jest autorką wielu tomików poetyckich. Jej prace były wielokrotnie doceniane przez krytyków, obok Nagrody Pulitzera w dziedzinie poezji (1993), Nagrody Bollingena (2001) i amerykańskiej National Book Award (2014) otrzymała m.in. nagrodę książkową Los Angeles Timesa (2012) oraz Nagrodę Tranströmera (2020).

Na język polski poezję Louise Glück przekładała Julia Hartwig. Trzy niewielkie wiersze ("Eros", "Czas" i "Baśń") znalazły się w tomie pt. "Dzikie brzoskwinie. Antologia poetek amerykańskich", jednakże znakomita część twórczości poetki nie jest dostępna w języku polskim.

 

Przyznam, nie znam jej wierszy, bo w Polsce nie wydaje się znaczących dzieł współczesnej  światowej literatury i poezji, nie ma popularnego w PRL tygodnika „Życie literackie”... Ale czasem czytam prasę amerykańską i natknęłam się na interesujący, pisany  prostym, wręcz ascetycznym językiem, skłaniający do przemyśleń wiersz - „Ceremony” (Ceremonia, obrzęd, ja wolę użyć określenia „Rytuał”),  opublikowany w  w New York Times (w 2012r.) i pochodzący z tomiku „Meadowlands” (Łąki), wydanym w 1996r. Pozwoliłam go sobie przetłumaczyć.

Układ, interpunkcja w tłumaczeniu są identyczne z oryginałem. Autorka najczęściej posługuje się tzw. wierszem białym, nierymowanym. 

 

RYTUAŁ  

         Karczochy przestałam lubić, kiedy przestałam jeść

masło. Koper włoski

Nigdy nie lubiłam.

Jednej rzeczy zawsze nienawidziłam

w tobie: nienawidzę, że odmawiasz

ludziom swego domu. Flaubert

miał więcej przyjaciół i Flaubert

był samotnikiem.

Flaubert był szalony: żył

ze swoją matką.

Życie z tobą jest jak życie

w szkole z internatem:

kurczak w poniedziałek, ryba we wtorek.

Mam głębokie przyjaźnie.

Mam przyjaźnie

z innymi pustelnikami.

Dlaczego nazywasz to sztywnością?

Nie możesz nazwać tego smakiem

na rytuał?

A może twój głód piękna

całkowicie zadowala się własną osobą?

Inna sprawa: wymień jeszcze jedną osobę

która nie ma mebli.

Mamy ryby we wtorek

ponieważ jest właśnie wtorek. Gdybym mogła prowadzić

moglibyśmy ją mieć w różne dni.

Jeśli jesteś taki zdesperowany

dla precedensu, spróbuj jak

Stevens. Stevens

nigdy nie podróżował; to nie znaczy

nie znał przyjemności.

Może znał przyjemność, ale nie

radość. Kiedy robisz karczochy,

zrób je dla siebie.