Rosyjski kontrwywiad i terroryzm. Cz.2.: System walki z terrorem

Podczas, gdy polski kontrwywiad zajmuje się śledzeniem wyimaginowanej wojny Rosji z Polską na informacje i propagandę oraz gania za ludźmi mającymi, wg służb bezpieczeństwa - prorosyjskie poglądy i są tzw. agentami wpływu, w Rosji kontrwywiad zajmuje się poważniejszą działalnością – przede wszystkim antyterrorystyczną. W tym celu w łonie rosyjskiego kontrwywiadu - Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB) działa specjalna komórka powołana w 2006r. na plecenie prezydenta Rosji – Narodowy Komitet Antyterrorystyczny (NAK). Na jej czele stoi dyrektor FSB Aleksandr Bortnikow.

Dyrektor Federalnej Służby Bezpieczeństwa — Aleksandr Bortnikow.

Kilka dni temu, 16 czerwca, podzielił się z prezydentem Putinem efektami swojej pracy. Ale nim je poznamy, najpierw trzeba uzmysłowić sobie, ile złego terroryzm wyrządził Rosji

• Rosyjski kontrwywiad i terroryzm. Cz.1. Fala terroru
• Rosyjski kontrwywiad i terroryzm. Cz.2. System walki z terrorem

***

Część 2 - System walki z terrorem

POWSTANIE NARODOWEGO KOMITETY ANTYTERRORYSTYCZNEGO

Z chwilą wyodrębnienia w 2006 r. w strukturach rosyjskiego kontrwywiadu, jakim jest Federalna Służba Bezpieczeństwa FSB - Narodowego Komitetu Antyterrorystycznego (NAK) - rozpoczął się w Rosji proces państwowego zarządzania systemem środków przeciwdziałania terroryzmowi.
W skład NAK weszli wtedy poza funkcjonariuszami kontrwywiadu także przedstawiciele federalnych organów władzy wykonawczej, organów ustawodawczych, rosyjskiego wywiadu.
W rozmowie[1][1] dyrektora Bortnikowa z prezydentem Putinem sprzed kilku dni (16 czerwca), szef FSB stwierdził, że również „ w aktywny sposób staliśmy się przyciągnąć do tej pracy przedstawicieli różnych struktur społeczeństwa obywatelskiego, organizacji wyznaniowych, społeczności biznesowej, by kompleksowo podejść do zrozumienia i wdrożenia tych rozwiązań, które zostały opracowane przez NAK”.
Kiedy państwo rosyjskie rozpoczęło budować swój system walki z wewnętrznym terroryzmem, rodzimi terroryści nie próżnowali. Coraz bardziej osaczani, dekonspirowani i zwalczani, nadal pokazywali, do czego są zdolni. I tak trwało do końca 2013r.

ROSYJSKI SYSTEM WALKI Z TERRORYZMEM

Obecnie działa w Rosji zbudowany od zera i praktycznie sprawdzony system przeciwdziałania terroryzmowi na poziomach: federalnym, regionalnym i miejskim/gminnym.

Pozwoliło to wspólnymi siłami – NAK i instytucji współdziałających, zlikwidować bandyckie podziemie w Północnym Kaukazie, gdzie, niestety przy dużych kosztach i stratach w ludziach, udało się jednak radykalnie zmniejszyć zjawiska o charakterze terrorystycznym.
Zapewniono też skutecznie bezpieczeństwo podczas dużych międzynarodowych imprez sportowych, jak: Uniwersjada w 2013r. w Kazaniu, olimpiada w Soczi w 2014r., na meczach mistrzostw świata w piłce nożnej, jakie zorganizowano w wielu miastach Rosji dwa lata temu.
Z informacji dyr. Aleksandra Bornikowa wynika, że w ciągu ostatniego dziesięciolecia (2010-2020), do chwili obecnej, ilość przestępstw o charakterze terrorystycznym spadła, z odnotowanych 778 w 2010r., do zaledwie czterech w ubiegłym roku. „Oczywiście, nie możemy zagwarantować na sto procent, że nasza praca będzie przyczynić się do całkowitej likwidacji zagrożenia terrorystycznego, ale jednak dążymy do tego”, deklaruje dyr. Bortnikow.
W ciągi tych dziesięć lat zapobiegnięto 698 ukierunkowanym przestępstwom terrorystycznym, z czego 159 dotyczyło bezpośrednich aktów terrorystycznych. Jest to owoc pracy służb siłowych federalnego dowództwa operacyjnego, jak i całego systemu, zbudowanego przez NAK.
Zajęto się też kwestią identyfikacji baz pomocniczych terrorystów, jak i finansowania ich działalności. Statystyki potwierdzają, że „ujawniono 728 faktów dotyczących finansowania działań terrorystycznych, a wszystkim tym działaniom faktycznie zapobiegano”, potwierdził w rozmowie z prezydentem Putinem, szef FSB i NAK – Aleksandr Bortnikow.

PRAWO I PROFILAKTYKA

W ramach usystematyzowania oprawy legislacyjnej procesu zapobiegania terroryzmowi w Rosji, w bezpośredniej pracy Narodowego Komitetu Antyterrorystycznego położono szczególny nacisk i poświęcono wiele uwagi regulacjom normatywno-prawnym i stworzeniu niezbędnej bazy prawnej.
„Prawie cała ta praca została zbudowana od podstaw, dokładnie przestudiowaliśmy międzynarodowy komponent prawny, poza tym, podczas tworzenia komitetu przygotowano i opublikowano 79 ustaw federalnych, 30 dekretów prezydenta, 152 dekrety rządowe i i inne na ten temat. Oznacza to, że mamy wystarczające ramy regulacyjne, chociaż, oczywiście okresowo - uwzględniając analizę bieżących procesów zarówno w kraju, jak i doświadczenie organizacji międzynarodowych - dokonujemy odpowiednich korekt w tej pracy”, przyznaje dyr. Bortnikow.
Poza działaniem antyterrorystycznym NAK zajmuje się też szeroko pojętą profilaktyką i zapobieganiem przestępstw o charakterze terrorystycznym.
Od 2008r., w porozumieniu z prezydentem FR i przy jego pomocy, rozpoczęto prace związane z przeciwdziałaniem ideologii terroryzmu na terenie kraju. Został stworzony odpowiedni program, realizowany w pięcioletnich cyklach. Obecne działania obejmują jego realizację, zatwierdzoną na lata 2019-2023.
„Należy zauważyć, że w ramach profilaktyki, którą przeprowadziliśmy w kraju wraz z zainteresowanymi instytucjami i strukturami, poziom radykalizacji ludności znacznie się zmniejszył, to fakt”, zwraca uwagę szef FSB i NAK. „Ponadto chcę powiedzieć, że jest to praca wykonywana z udziałem osób, które były zaangażowane lub uczestniczyły w działaniach przestępczych związanych z działalnością terrorystyczną. Ponad 500 osób było skłonnych odmówić udziału w tym działaniu. Oczywiście kontynuujemy tę pracę”.
Ostatnie spotkanie NAK, jakie miało miejsce 16 czerwca br. było poświęcone profilaktyce antyterrorystycznej w Przywołżskim Okręgu Federalnym.

WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA

Rosyjski kontrwywiad w sprawach walki z terroryzmem aktywnie współpracuje z odpowiednimi komitetami Rady Bezpieczeństwa ONZ, przede wszystkim z Komitetem ds. Zwalczania Terroryzmu i Dyrekcją Wykonawczą CTC Rady Bezpieczeństwa ONZ. Co roku Narodowy Komitet Antyterrorystyczny, z inicjatywy Rady Bezpieczeństwa ONZ, organizuje spotkania informacyjne dla członków Rady. „Naszym doświadczeniem interesują się przedstawiciele różnych zachodnich służb specjalnych i innych zagranicznych państw”, przyznaje dyr. Bortnikow. „Oczywiście, dzielimy się naszymi informacjami, a i sami nabieramy też pewnego doświadczenia”.
Za pośrednictwem FSB, rozpoczęto wiele wspólnych działań ze służbami specjalnymi obcych państw. Jest to współpraca dwustronna i wielostronna. I obejmuje ona różne formy współpracy, które w tym roku są pozbawione (z racji pandemii), rutynowych wspólnych spotkań. 
Główny zakres tego współdziałania obejmuje wykrywanie działań wyprzedzających akty terrorystyczne i wymianę informacji w tym zakresie. Pozwala to zagranicznym partnerom FSB-NAK mieć odpowiednie wsparcie, także w pracy bojowej.
Z inicjatywy kontrwywiadu, NAK stara się promować ideę tworzenia bazy kompleksowej informacji, której istota polega na tym, by połączyć informacje, które posiadają różne państwa, służby specjalne i organy ścigania, i żeby można było w skuteczny sposób te informacje wykorzystać w zwalczaniu terroryzmu.

W ramach realizacji tej idei w 2009r. NAK rozpoczęło tworzyć międzynarodowy bank danych, które łączą w sobie informacje różnego rodzaju, odnoszące się do działań, zdarzeń, konkretnych osób, w jakikolwiek sposób związanych z działalnością terrorystyczną. Obecnie, do tego międzynarodowego banku danych jest podłączone 56 służb specjalnych z 42 państw i ośmiu organizacji międzynarodowych. Jak zapewnia dyr. Bortnikow: „Dalej rozwijamy takie podejście, aktywnie korzystamy z możliwości międzynarodowych aren”. Zainteresowanie rosyjską bazą danych dot. działalności terrorystycznej cieszy się olbrzymim zainteresowaniem ze strony Rady Bezpieczeństwa ONZ i wszelkie wspólne ustalenia są przekazywane różnym partnerskim służbom i przedstawicielom obcych państw.

Siedziba FSB na pl. Łubiańskim w Moskwie (oświetlony budynek za moimi plecami), powszechnie zwany “Łubianką”, Moskwa, październik 2018r.

O skali terroru płynącego z Północnego Kaukazu mało, kto w Polsce ma jakiekolwiek pojęcie. O wojnach domowych na tle terroru islamskiego w Czeczenii - również. 
Bojownicy czeczeńscy w naszym kraju byli zawsze otaczani estymą z racji „walki o niepodległość” ze znienawidzoną w polskich mediach i przez polityków Rosją. Nikt nie wnikał w sedno tych wszystkich awantur kaukaskich. I nikt nie analizował, jakie skutki niesie Rosji działalność terrorystyczna czeczeńskich bojowników.
Do dzisiaj, gdy polskie służby i wymiar sprawiedliwości deportują z Polski jakiegoś zatrzymanego Czeczena do Rosji, rozlega się ogromny medialny lament.
Polska jest krajem, gdzie na szczęście, takich aktów terroryzmu, jak w Rosji czy w innych krajach europejskich lub USA - nie było i nikt nie wie tak naprawdę, czym to smakuje. Nikt nie wysadza bomb w jedynym warszawskim metrze, w polskich wieżowcach, nie wykoleja pociągów, nie bierze dzieci za zakładników. Więc nie znamy smaku terroryzmu.
Ja natomiast wiem.Byłam w Czeczenii trzy lata temu. Wiem, z jakimi problemami społecznym, zwłaszcza u młodego pokolenia, boryka się ta jedna z najbiedniejszych rosyjskich republik, poznałam działania czeczeńskiego rządu wobec młodzieży. Naocznie mogłam sprawdzić, jakie możliwości gospodarcze ma ta kaukaska republika, jaki jest tam wpływ islamu i tradycji na codzienne życie i społeczne zachowania.

Byłam też w Osetii Północnej, w Biesłanie, na tamtejszym cmentarzu "Miasto Aniołów", gdzie pochowano blisko 200 dzieci, ofiar czeczeńskiego terroryzmu. Nigdy tego nie zapomnę.

Biesłan - "Miasto Aniołów", 12 września 2017r.

Specjalnie wypunktowałam wszystkie akty terroru w Rosji, jasno z nich wynika, kto ich był inicjatorem i jakie terror przyniósł skutki.

Terroryzm jest bezwzględny. I bezwzględna powinna być walka z każdym jego przejawem. Bez pobłażania.

---

[1] Informacja służb prasowych Urzędu Prezydenta FR z 16 czerwca 2020r., patrz: http://kremlin.ru/events/president/news/63513