Od kilku
miesięcy obserwujemy postępującą brutalizację języka wystąpień publicznych
i coraz częstszą manipulację językową w publicznej narracji. Brutalizacja
polega na używaniu słów z dolnego rejestru języka pospolitego, na pograniczu
wulgarności. Przykładów nie ma powodu przytaczać, gdyż sprzyjałoby to
upowszechnianiu tego typu słownictwa. Określenia takie pojawiają się
w wystąpieniach publicznych posłów, wysokich urzędników państwowych,
przywódców partii politycznych, dziennikarzy i publicystów. Budzi to
zasadniczy sprzeciw członków Prezydium Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN,
instytucji odpowiedzialnej za stan współczesnej polszczyzny publicznej.
Równie wielki sprzeciw wywołują nadużycia językowe, polegające m.in. na arbitralnej zmianie znaczeń słów, nadawaniu
nacechowania ekspresywnego wyrazom dotąd nienacechowanym, w tym terminom
specjalistycznym, które powinny opisywać rzeczywistość w obiektywny sposób, a
także posługiwanie się wartościującymi etykietami i stereotypami w odniesieniu
do przeciwników politycznych. Prowadzi to do naruszenia podstawowych
zasad etyki słowa, a także powoduje rozprzestrzenianie się języka publicznego
niepozwalającego na dialog społeczny i porozumienie, a – wręcz przeciwnie –
jątrzącego i zaostrzającego spory. Wszelkie nieporozumienia zaczynają się od
słów, bowiem już od dawna wiadomo, że to słowa kształtują rzeczywistość,
przedstawiając ją w określony sposób.
Dlatego
Prezydium Rady Języka Polskiego stanowczo apeluje do polityków i dziennikarzy o
zaprzestanie używania wyrazów brutalnych, deprecjonujących osoby i
instytucje, określeń nacechowanych dużym ładunkiem ekspresji oraz
niemanipulowanie znaczeniami wyrazów. Jesteśmy przekonani, że wszelkie sądy i oceny,
nie mówiąc już o relacjonowaniu faktów, można wyrazić językiem etycznym i
estetycznym, polszczyzną kulturalną i pozbawioną elementów brutalnych.
Pragniemy
przypomnieć, że Rada Języka Polskiego jest zobowiązana do przedstawiania
Sejmowi i Senatowi RP sprawozdania o stanie ochrony języka polskiego.
Najbliższe sprawozdanie zamierzamy poświęcić stanowi języka wystąpień
publicznych.
Prezydium
Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN
Skład
Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAM
nazwiska
członków Prezydium „wytłuszczone”
prof. dr hab. Andrzej Jacek Blikle (informatyka)
prof. dr hab. Jerzy Bralczyk – wiceprzewodniczący (językoznawstwo)prof. dr hab. Marian Bugajski (językoznawstwo)
red. Bartłomiej Chaciński (dziennikarstwo)
dr Agnieszka Choduń (prawo)
prof. dr hab. Aleksandra Cieślikowa (językoznawstwo)
prof. dr hab. Anna Dąbrowska – wiceprzewodnicząca (językoznawstwo)
dr Antonina Doroszewska (socjologia
prof. dr hab. Stanisław Dubisz (językoznawstwo)
prof. dr hab. Bogusław Dunaj (językoznawstwo)
prof. dr hab. Jacek Fisiak (językoznawstwo angielskie)
prof. dr hab. Stanisław Gajda (językoznawstwo)
prof. dr hab. Michał Głowiński (teoria literatury)
prof. dr hab. Maciej Grochowski (językoznawstwo)
dr hab. Katarzyna Kłosińska – sekretarz (językoznawstwo)
prof. dr hab. Ewa Kołodziejek – członek Prezydium (językoznawstwo)
dr hab. Danuta Krzyżyk (językoznawstwo)
prof. dr hab. med. Marek Kulus (medycyna)
prof. dr hab. Zenon Leszczyński (językoznawstwo)
prof. dr hab. Andrzej Markowski – przewodniczący (językoznawstwo)
prof. dr hab. Mirosława Marody (socjologia)
prof. dr hab. Jan Miodek (językoznawstwo)
prof. dr hab. Władysław Miodunka (językoznawstwo)
prof. dr hab. Bogusław Nowowiejski (językoznawstwo)
prof. dr hab. Walery Pisarek – Honorowy Przewodniczący (językoznawstwo)
prof. dr hab. Jerzy Podracki (językoznawstwo)
ks. prof. dr hab. Wiesław Przyczyna – członek Prezydium (teologia)
prof. dr hab. Jadwiga Puzynina (językoznawstwo)
Jerzy Radziwiłowicz (teatr)
dr hab. Michał Rusinek (literatura)
red. Jerzy Sosnowski (publicystyka, literatura)
prof. dr hab. Roch Sulima (antropologia kultury)
dr hab. Helena Synowiec, prof. UŚ (językoznawstwo, oświata)
płk Tomasz Szulejko (wojskowość)
red. Małgorzata Tułowiecka (dziennikarstwo)
prof. dr hab. Bogdan Walczak (językoznawstwo)
prof. dr hab. Tadeusz Zgółka – członek Prezydium (językoznawstwo)
prof. dr hab. Maciej Zieliński – wiceprzewodniczący (prawo)
prof. dr hab. Piotr Żmigrodzki (językoznawstwo)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz