Przemysł offshore gospodarki morskiej na Pomorzu Zachodnim

POLSKA

 GOSPODARKA MORSKA

PRODUKCJA OFFSHORE

Części mostów, elementy dźwigów, turbiny, generatory i transformatory dla elektrowni lub ich elementy, wieże i łopaty wirników siłowni wiatrowych, elementy morskich platform wydobywczych, wszelkiego rodzaju zbiorniki ponadnormatywne, czy urządzenia maszynowe i kotłownicze, określane w spedycji i transporcie, jako ładunki ponadgabarytowe a potocznie, jako „gabaryty” – to w większości wyroby produkowane w fabrykach i stoczniach na Pomorzu Zachodnim. Część ulokowała lub buduje nowe zakłady nad brzegami Odry, lub też korzysta z usług szczecińskiego i świnoujskiego portu, by móc wysłać swoje wyroby drogą wodną do odbiorcy.
Transport ładunków ponadgabarytowych ma swoją specyfikę i do ich obsługi porty zachodniopomorskie są odpowiednio przygotowane. Również miasto Szczecin wyszło daleko na przeciw potrzebom zakładom, które zdecydowały się ulokować produkcję nad brzegami Odry.

Przemysł offshore gospodarki morskiej

Zabiegi lokalnych władz i wicepremiera, ministra gospodarki zaowocowały w ub. roku poszerzeniem specjalnych stref ekonomicznych. A tym samym - dwoma dużymi inwestycjami w przemysły offshore gospodarki morskiej.
Spółka Teleyard, z belgijskiej grupy TELESKOP, na terenach w nadodrzańskiej dzielnicy Szczecina - Skolwinie, włączonych do Kostrzyńsko Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, buduje zakład, który będzie produkować duże konstrukcje stalowe - elementy dźwigów i urządzeń nośnych. Od kilku lat dla tego typu produkcji Teleyard korzysta z dzierżawy terenów dawnej szczecińskiej stoczni produkcyjnej.

Budowa Zakładu Wielkogabarytowych Konstrukcji Stalowych

Z kolei na wyspach: Ostrów Brdowski i Gryfia, gdzie znajduje się też Morska Stocznia Remontowa „Gryfia”, leżących w Podstrefie Euro-Park Mielec, inwestycję prowadzi spółka Bilfinger Crist Offshore, produkująca fundamenty morskich wież wiatrowych. Powstaje tu Zakład Wielkogabarytowych Konstrukcji Stalowych. W kwietniu zakończono palowanie 5 tys. słupów żelbetonowych w torfowe podłoże, od maja stawiana jest konstrukcja hali produkcyjnej. Bilfingert Crist OffFshort rozpoczął oficjalnie budowę zakładu 5 grudnia ub. roku. Produkcja ma być uruchomiona w przyszłym roku. Eksperci oceniają, że w ciągu najbliższych 10 lat rynek będzie potrzebował nawet 5,5 tysiąca fundamentów wież wiatrowych o parametrach produkowanych w Bilfinger Crist Offshore. Szczecińska fabryka ze względu na dobrą lokalizację, najnowocześniejsze technologie oraz wykwalifikowane kadry, ma szansę odegrać znaczącą rolę w rywalizacji o rynek wielkogabarytowych konstrukcji stalowych dla sektora energetyki morskiej. - Do tej pory działaliśmy w Gdańsku i Gdyni, choć na globalnym rynku. Teraz stawiamy pierwszy krok w Szczecinie i to jeszcze w aliansie z partnerami, którzy zapewniają jego poszerzenie. Jesteśmy dumni z tego, że wspólnie realizujemy tak innowacyjny dla przemysłu stoczniowego projekt. Rynek offshore jest bardzo perspektywiczny – uważa Ireneusz Ćwirko, prezes Stoczni Crist, udziałowiec nowobudowanej fabryki.
Budowa zakładu obróbki konstrukcji stalowych Teleyard, której budowę rozpoczęto oficjalnie 27 listopada ub. r. także nabiera tempa. Firma N-GEO Badania Geologiczne Niedziółka wykonała już dla Teleyard’u kompleksowe badania geotechniczne i geologiczno - inżynierskie. Są one istotne m.in. dla budowy specjalistycznego nabrzeża do przeładunków „gabarytów”. Władze miasta otrzymały też w lutym tego roku wszelkie uzupełnienia do raportu oddziaływania inwestycji na środowisko. – Na jesieni 2014r. powinniśmy ukończyć pierwszy etap inwestycji i uruchomić produkcję w pierwszej hali – zapowiedział Christopher Maas, dyrektor handlowy Teleskopu. - Potem będziemy realizować kolejny etap. Plan inwestycyjny rozłożyliśmy na 10 lat. Podkreślił też, „że lokalizacja zakładu nad Odrą nie jest przypadkowa. Ogromną zaletą jest dostęp do wody oraz możliwość doprowadzenie torów do nabrzeża. A woda ma dla nas kluczowe znaczenie, pozwoli, bowiem produkować większe elementy, które można transportować Odrą a dalej morzem”.
Obie te fabryki albo budują specjalistyczne nabrzeża lub modernizują te, które tam już były.

Poza nowo powstającymi zakładami, także aktualnie działające stocznie na Pomorzu Zachodnim dostarczają transportowi wodnemu ładunki ponadgabarytowe. Jedną z nich jest skonsolidowana Morska Stocznia Remontowa „Gryfia” z zakładami w Szczecinie i Świnoujściu. Przychody dawnej Morskiej Stoczni Remontowej w Świnoujściu (obecnie „Gryfia”) ze sprzedaży usług offshore były w 2012 roku wyższe, niż dochody z remontów statków. Pierwszy kontrakt offshore w Świnoujściu rozpoczęto realizować w maju 1998 r. W marcu ub. roku świnoujska stocznia przeszła pozytywnie audyty certyfikujące i uzyskała kolejny raz status kwalifikowanego dostawcy Aker Solutions.
Spółka  posiada również certyfikat  firmy Achilles - platformy zrzeszającej największych klientów z branży offshore na rynku norweskim i duńskim (m.in.: Statoil, Shell, Total, BP).

Przeładowcy i przewoźnicy „gabarytów”

Porty morskie w Szczecinie i Świnoujściu są przygotowane do obsługi ładunków ponadgabarytowych. W Szczecinie największe doświadczenie w tej materii ma spółka DB Port-Szczecin. Regularnie obsługuje m.in. wojska NATO, które przyjeżdżają na poligon w Drawsku Pomorskim doskonalić swoje umiejętności. Także wyposażenie misji wojskowej w Afganistanie przechodzi przez port szczeciński. DB Port Szczecin ma duże doświadczenie w przeładunkach tego typu ładunków i nikogo nie dziwią ani ciężkie czołgi, ani helikoptery ani też pojazdy opancerzone na nabrzeżach portowych.
Dla lepszej obsługi ładunków ponadgabarytowych, w eksploatacji DB Port Szczecin jest nowoczesny, samojezdny dźwig portowy "Gottwald” o udźwigu 100 t. Portowcy mają też do dyspozycji również pływający dźwig (żuraw) o maks. udźwigu 260 t. Ale i ładunki o większym tonażu też można przeładować. Poza wojskiem, także główni producenci konstrukcji stalowych w Polsce oraz ich spedytorzy od lat korzystają z usług DB Port Szczecin.
Z kolei w skład Grupy OC Logistic z siedzibą w Szczecinie, m.in. właściciela Portu Handlowego Świnoujście, wchodzi niemiecki przewoźnik barkowy - Deutsche Binnenreederei AG (DBR), który specjalizuje się w transporcie ładunków ponadgabarytowych do portów morskich i rzecznych położonych w Polsce oraz w Niemczech, Holandii, Belgii, Austrii, na Czechach i Węgrzech oraz wzdłuż Dunaju, aż do Konstancy nad Morzem Czarnym. Spółka operuje przede wszystkim na rynku przewozów towarów żeglugą śródlądową w Europie Środkowej oraz Zachodniej. Ponad to DBR prowadzi regularne przewozy ładunków specjalnych z i do portów w Berlinie oraz w Hamburgu, Bremie, Bremerhaven, Rotterdamie i Antwerpii, co pozwala na przewożenie tego typu ładunków także w rejsach międzykontynentalnych. Przewoźnika wspiera spółka zależna Elbe Rijn Lloyd B.V. Z siedzibą w Ridderkerk koło Rotterdamu. Zajmuje się ona frachtowaniem i załadunkiem, oferuje usługi związane z organizacją transportu kombinowanego razem z jego logistycznym oraz spedycyjnym zarządzaniem. Obszar działania obejmuje porty morskie i śródlądowe Benelux oraz na wszystkich europejskich szlakach wodnych, w tym przede wszystkim na Renie i jego dorzeczu oraz na rzekach we Wschodnich Niemczech i w Polsce.

Centrum „gabarytów”

Morsko-rzeczne usytuowanie portów Szczecin i Świnoujście i odpowiedni klimat dla szeroko pojętej gospodarki morskiej owocują koncentracją w tym regionie działalności przemysłowej, związanej z produkcją wielkogabarytowych konstrukcji stalowych, przede wszystkim dla morskich elektrowni wiatrowych i przemysłu wydobywczego na akwenach morskich. Przemysł ten wymaga wysoko wykwalifikowanych usług transportu wodnego i stosownych usług portowych. W znakomitej większości przemysł ten korzysta z własnych nabrzeży przeładunkowych, co nie wyklucza obsługi tego ładunku także w portach morskich regionu, które są do tego przygotowane.

Także usługi logistyczne, obejmujące transport wodny śródlądowy i morski oraz spedycję znajdują się w gestii polskich i zagranicznych firm ulokowanych na Pomorzu Zachodnim, co pozwala na racjonalną koordynację potoków ładunkowych dla towarów ponadgabarytowych przechodzących przez Szczecin i Świnoujście i ich nabrzeża portowe. 

Skrót artykułu ukazał się

na łamach dwutygodnika

"Namiary na morze i handel"
Nr 11.czerwiec 2014, str.11-12
pt."Zachodniopomorskie ponadgabaryty"